ՀԱՅԱԶԴ | HAYAZD

Լևոն Տեր-Պետրսյանի առաջին այցը Թուրքիա. 1992-ի հունիս

Հատված ՀԱՅԵՐԸ և ԹՈՒՐՔԵՐԸ գրքից

Հունիս 6, 2023 - 19:29

Թիֆլիսի հայ ղեկավարները չեն հաշտվում Հայաստանի անկախության գաղափարի հետ. 1918-ի հունիս

Հայկական ուսումնասիրությունների ԱՆԻ կենտրոնը ներկայացնում է Աստվածատուր (Ասատուր) Խաչատրյանի օրագրությունը, որը վերաբերում է հայ ժողովրդի համար ճակատագրական Տրապիզոնի, Բաթումի և Պոլսի 1918 թ․ բանակցություններին։

Հունիս 6, 2023 - 18:40

Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոս Գարեգին Հովսեփյանի գիտական, գրական ու հոգևոր գործունեությունը

Հոգևոր ոլորտը չի խանգարել նրան զբաղվելու բանահյուսությամբ, ազգագրությամբ, հնագիտությամբ։ Մառի հետ մասնակցել է Անիի պեղումներին, ուսումնասիրել է «Սասնա Ծռեր» հայկական ժողովրդական էպոսը, գրի է առել երկու տարբերակ։

Հունիս 6, 2023 - 16:02

Երևանի Ազգային խորհուրդը համաձայնվում է Բաթումի դաշնագրի հետ. 5 հունիս, 1918թ

Բաթումում բանակցությունները սկսվել էին մայիսի 29-ին և ավարտվել հունիսի 4-ի Հաշտության և բարեկամության դաշնագրով Հայաստանի և Օսմանյան կայսերական կառավարության միջև։

Հունիս 5, 2023 - 21:03

Հայաստանի անկախությունը պահանջ է, որին պիտի գոհացում տանք. Ահարոնյան, 2 հունիս, 1918թ

Հայկական գավառների անկախության հարցը քննարկվում է Թիֆլիսի Հայոց Ազգային խորհրդի 1918 թվականի հունիսի 1-ի նիստում, որը նախագահում էր նրա նախագահ Ավետիս Ահարոնյանը:

Հունիս 2, 2023 - 15:51

Իրանի հայկական եկեղեցիները

Իրանի տարածքում են գտնվում հայ ժողովրդի համար նվիրական որոշ վայրեր, հատկապես քրիստոնեության հետ կապված: Առաջինը` Ավարայրի դաշտն է, որտեղ 451 թվականին տեղի ունեցավ սպարապետ Վարդան Մամիկոնյանի գլխավորած հայկական զորքերի ճակատամարտն պարսից շահ Եզդիգերդ Երկրորդի զորքերի հետ:

Հունիս 1, 2023 - 20:15

Նժդեհի կոչը Բարգուշատի, Զանգելանի, Զաբուղի և Հաջի-Սամլուի մուսուլմաններին. 1 հունիսի, 1921թ

Բարգուշատի, Զանգելանի, Զաբուղի եւ Հաջի-Սամլուի շրջանների մուսուլմանական բնակչությանը 1 հունիսի 1921

Հունիս 1, 2023 - 19:06

Միացյալ Նահանգների Սենատը մերժում է Հայաստանի մանդատը․ հունիսի 1, 1920 թվական

Ամերիկյան սենատը 233 ձայնով ընդդեմ 62-ի մերժել է Մանդատը Հայաստանի վրա։ Ժողովուրդ օրաթերթ, թիվ 92, հինգշաբթի, 10 հունիսի, 1920թ․

Հունիս 1, 2023 - 16:44

Հայկական տերիտորիան – Հորիզոն օրաթերթ, 31 մայիսի, 1918 թ

Հորիզոն, հասարակական, գրական, քաղաքական օրաթերթ, թիւ 103, ուրբաթ, 31 մայիսի:

Մայիս 31, 2023 - 15:08

ՀՅԴ «Զանգ»-ը դատապարտում է Վրաստանը անկախ հայտարարելու քայլը․ 31 մայիսի, 1918թ

Անդրկովկասեան Սէյմը արձակւած է և Վրաց Ազգային Խորհուրդը յայտարարել է Վրաստանը անկախ դեմոկրատիկ հանրապետութիւն:

Մայիս 31, 2023 - 14:07

«Ախ մեգել երգիրս տեսնեի». սրանք Դրոյի կյանքի վերջին խոսքերն էին

Այսօր՝ մայիսի 31-ին, Առաջին Հանրապետության հիմնադիրներից մեկի՝ Բաշ-Ապարանի հերոս, Հայաստանի Առաջին Հանրապետության վերջին ռազմական նախարար Դրաստամատ Կանայանի ծննդյան տարեդարձն է:

Մայիս 31, 2023 - 13:27

Հայկական հետքը՝ Բաքվում

Կովկասյան թուրքերի (այսուհետ՝ ադրբեջանցիների) իշխանություններն ավելի քան մեկ դար, այսինքն՝ իրենց գոյության ողջ ժամանակահատվածում փորձում են ապացուցել, որ հայերը Կովկասից հարավ ընկած տարածքներում եկվորներ են, իսկ իրենք բնիկներ են, սերում են աղվաններից, թյուրք-օգուզյան ցեղերից ու իրանական ատրպատականցիներից: Նրանք ձգտում են Կովկասից հարավ՝ Արցախում, Հայաստանում ու այսպես կոչված Ադրբեջանում գտնվող քրիստոնեական բոլոր հուշարձանները ներկայացնել որպես աղվանական, իսկ դա անուղղակիորեն նշանակում է՝ ադրբեջանական: /

Մայիս 31, 2023 - 11:33

Թուրքական վերջնագիրը. 31 մայիս, 1918թ, «Հորիզոն»

Խմբագրական ՀՈՐԻԶՈՆ-ի, Թիֆլիս, 31 մայիսի, թիւ 103

Մայիս 31, 2023 - 11:16

1918-ի մայիսի 30. որ կուսակցություններն էին դեմ Օսմանյան կայսրության՝ Հայաստանը անկախ հռչակելու պահանջին

1918-ի մայիսի 30-ին Թիֆլիսի Հայոց ազգային խորհուրդը հռչակեց Հայաստանը՝ առանց “անկախություն և հանրապետություն” բառերի։

Մայիս 30, 2023 - 20:25

Թիֆլիսի Հայոց Ազգային խորհրդի հայտարարությունը Հայաստանի հռչակման մասին. մայիս 30, 1918 թվական

1918 թվականի մայիսի 30-ին Թիֆլիսի Հայոց Ազգային խորհուրդը հրատարակեց հետևյալ հայտարարությունը, որը, «թեև իսկական առումով անկախության հռչակում չէր, բայց դեպքերի առումով դարձավ այդպիսին» (մեջբերումը՝ Սիմոն Վրացյանից).

Մայիս 30, 2023 - 20:12

1918-ի մայիսի 27. Անդրկովկասի Միության քայքայումը և Հայաստանի անկախության հռչակումը

«Անդրկովկասի քաղաքական ամբողջության լուծումով և Վրաստանի ու Ադրբեջանի անկախության հռակումով ստեղծված նոր դրության հանդեպ Հայոց Ազգային խորհուրդը իրեն հայտարարում է հայկական գավառների գերագույն և միակ իշխանությունը...»: Այս բանաձևը Հայոց Ազգային խորհրդի կողմից հրատարակվեց իբրև Հայաստանի անկախության հայտարարություն:

Մայիս 28, 2023 - 12:40

ԱՐԱՄ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ․ «Մենակ ենք եւ պետք է ապավինենք միայն մեր ուժերին»

Հայաստանի Առաջին Հանրապետության ականավոր պետական, հասարակական գործիչ, հայոց նորագույն պետականության հիմնադիր, ներքին գործերի նախարար, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն կուսակցության անդամ։ Ղեկավարել է Վանի ինքնապաշտպանությունը, եղել է Վանի նահանգապետը։

Մայիս 28, 2023 - 11:00

Մայիսի 28-ն է Ազգային ճանաչման եւ Անկախության Օրը

Մայիսի 28-ին Հայաստանը տոնում է Առաջին Հանրապետության օրը: 1918-ի մայիսի 28-ին Հայոց ազգային խորհուրդը հայտարարեց անկախ Հայաստանի Հանրապետության ստեղծման մասին:

Մայիս 28, 2023 - 10:06

Կեցցե՛ Մայիսի 28-ը՝ Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հիմնադրման օրը

1918 թվականի մայիսի 28-ին Թիֆլիսում Անդրկովկասյան Ժողովրդավարական Դաշնային Հանրապետության փլուզումից հետո Հայկական ազգային խորհրդի կողմից հռչակվեց Հայկական կամ Հայաստանի Հանրապետությունը:

Մայիս 28, 2023 - 09:41

«Նեմեսիսի» հերոսները․ Գրիգոր Մերջանով

Ապրիլի 25-ին մայրաքաղաք Երևանի սրտում հանդիսավոր բացվեց «Նեմեսիս» հուշակոթողը, որը հավերժացնում է հայ վրիժառուների հիշատակը։ Այս իրադարձությունը իրարանցում է առաջացրել Թուրքիայում։

Մայիս 26, 2023 - 15:03

«Նեմեսիսի» հերոսները․ Շահան Նաթալի

Շահան Նաթալին «Նեմեսիս» գործողության գլխավոր ներշնչողը, ծրագրողն ու համակարգողն էր: Նա ցանկանում էր ողջ աշխարհին ցույց տալ, որ սա պարզապես փոքրոգի մարդուկների անկարողությունից ծնված կատաղության վայրկենական պոռթկում չէ, այլ մի ողջ ժողովրդի արդարության փափագը, որը հաստատելու ճանապարհին հայը կանգ չի առնի և ոչնչի առաջ։

Մայիս 25, 2023 - 21:33

«Նեմեսիսի» հերոսները․ Արմեն Գարո

Ապրիլի 25-ին մայրաքաղաք Երևանի սրտում հանդիսավոր բացվեց «Նեմեսիս» հուշակոթողը, որը հավերժացնում է հայ վրիժառուների հիշատակը։ Այս իրադարձությունը իրարանցում է առաջացրել Թուրքիայում։

Մայիս 24, 2023 - 15:30

1911թ. Թավրիզի Հայոց դպրանոցի աշակերտները՝ Հովհաննավանքում

Թավրիզի Հայոց դպրանոցի աշակերտները՝ Հովհաննավանքում

Մայիս 18, 2023 - 13:34

Կարեն Եփփե

1903 թվականին, ժամանելով Օսմանյան կայսրության հարավում գտնվող Որֆա քաղաք, 27-ամյա Կարեն Եփփեն դառնում է «Հայերի դանիացի բարեկամներ» կազմակերպության միակ դաշտային աշխատողը: Նա անմիջապես ստանձնում է ավելի քան 300 հայ որբերի համար պատասխանատվությունը Որֆայի գերմանական գաղթակայանում: 1915-ին՝ Հայոց ցեղասպանության օրերին, Եփփեն ջանք չէր խնայում հայերին օգնելու ու իր սեփական տանն ապաստան տալու համար:

Մայիս 8, 2023 - 15:04

Արտգործնախարար Համո Օհանջանյանի հեռագիրը Չիչերինին և Լենինին. 4 մայիսի, 1920թ.

Արտաքին գործերի ժողովրդական կոմիսար Չիչերինին, պատճենը՝ ժողովրդական կոմիսարների նախագահ Լենինին

Մայիս 4, 2023 - 10:34

Ադրբեջանի բոլշևիկյան կառավարության վերջնագիրը Հայաստանին․ 30 ապրիլ, 1920թ

Հայաստանի կառավարության անունով մայիսի 1-ին անթել հեռագրով Բաքվից ստացվել է հետևյալ տեղեկությունը․

Մայիս 1, 2023 - 12:09

Հայոց ցեղասպանության 108-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառում՝ Շվեդիայի խորհրդարանում

Ապրիլի 26-ին Շվեդիայի խորհրդարանում՝ Ռիկսդագում, կայացել է Հայոց ցեղասպանության 108-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառում, որը կազմակերպվել է Ռիկսդագի Շվեդիա-Հայաստան բարեկամության խմբի անդամների կողմից՝ ՀՀ դեսպանության աջակցությամբ։

Ապրիլ 27, 2023 - 09:54

Ցեղասպանության լուսանկարիչը

ԱՐՄԻՆ ՎԵԳՆԵՐ

Ապրիլ 26, 2023 - 14:40

Էռնեստ Հեմինգուեյը Զմյուռնիայի աղետի մասին

Թուրքական կառավարության սանձաձերծած վայրագությունները, Զմյուռնիայի հայերի և հույների կրած տառապանքները շատ ծանր տպավորություն են թողնում գրողի վրա:

Ապրիլ 26, 2023 - 14:24

Ցեղասպանության ականատեսը փրկում է հազարավոր որբերի

ՎԻԼԻԱՄ ՄՈՐԻՍ ՋԻԼԲԵՐԹ

Ապրիլ 26, 2023 - 14:09

Բրյուսելում հիշատակել են Հայոց ցեղասպանության 108-րդ տարելիցը

Բելգիայի հայերը Բրյուսելի հայ առաքելական Սուրբ Մագդաղենացի եկեղեցում՝ հարգանքի տուրքով, հիշատակել են Հայոց Ցեղասպանության 108-րդ տարելիցը:

Ապրիլ 26, 2023 - 09:55

108 տարի անց Ցեղասպանության ճարտարապետ Թալեաթ փաշայի անվան փողոցներով ենք քայլում, նրա անվամբ դպրոցներ կան. Կարո Փայլան

Թուրքիայի խորհրդարանի հայազգի պատգամավոր Կարո Փայլանը Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օրվա կապակցությամբ գրառում է արել «Ֆեյսբուք»-ի իր էջում:

Ապրիլ 25, 2023 - 10:09

Հայոց ցեղասպանությունից 108 տարի անց հայ ժողովուրդը շարունակում է կանգնած լինել գոյաբանական խնդիրների առաջ. ֆրանսիացի խորհրդարանական

Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանն ապրիլի 24-ին ընդունել է Ֆրանսիայի Հանրապետության Սենատի «Հանրապետականներ» խմբակցության ղեկավար Բրյունո Ռըտայոյի գլխավորած պատվիրակությանը:

Ապրիլ 25, 2023 - 09:19

Թալեաթի հրամաններից մեկում ասված էր. «Հինգ տարեկանից բարձր բոլոր օսմանահպատակ հայերը պետք է դուրս տարվեն քաղաքներից և սպանվեն»

Հարյուր հազարավոր երեխաներ են նահատակվել Հայոց ցեղասպանության տարիներին:

Ապրիլ 24, 2023 - 18:53

Այսօր մենք դադար ենք վերցնում՝ հիշելու Հայոց ցեղասպանության զոհերին․ Ջո Բայդենի ուղերձը

ԵՐԵՎԱՆ, 24 ԱՊՐԻԼԻ, ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահ Ջո Բայդենը ուղերձ է հղել Հայոց ցեղասպանության 108-րդ տարելիցի կապակցությամբ։

Ապրիլ 24, 2023 - 17:41

Թուրքիայում «Կանաչների ձախ» կուսակցության անդամները Հայոց ցեղասպանության հիշատակի միջոցառում են անցկացրել

Թուրքիայում գործող «Կանաչների ձախ» կուսակցության անդամները Ստամբուլի Քուրթուլուշ թաղամասում (հին անվանումը Թաթավլա), որտեղից 108 տարի առաջ սկսել է հայերի Ցեղասպանությունը, Ցեղասպանության օրվան նվիրված հիշատակի միջոցառում են անցկացրել։

Ապրիլ 24, 2023 - 17:37

Այսօր լրանում է հայերի ցեղասպանության 108-րդ տարելիցը

Այսօր լրանում է հայերի ցեղասպանության 108-րդ տարելիցը։

Ապրիլ 24, 2023 - 10:48

Սա անցյալի, ներկայի ու ապագայի մասին խորհելու ամենապատեհ պահն է. Նիկոլ Փաշինյանի ուղերձը

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ուղերձով է հանդես եկել Հայոց ցեղասպանության 108-րդ տարելիցի կապակցությամբ: Դրանում ասված է.

Ապրիլ 24, 2023 - 10:45

Հայոց ցեղասպանությունից 108 տարի անց ոչ ոք չպետք է անլուրջ մոտենա հայ ժողովրդի դեմ նոր բռնության ռիսկին․ Նատալի Լուզո

Եվրոպական խորհրդարանի ֆրանսիացի պատգամավոր Նատալի Լուզոն ընդգծում է՝ Հայոց ցեղասպանությունից 108 տարի անց որևէ մեկը չպետք է անլուրջ մոտենա հայ ժողովրդի դեմ նոր բռնության ռիսկին։ Թուրքիան՝ առավելևս, քան որևէ այլ երկիր:

Ապրիլ 24, 2023 - 09:35

Երևանում կայացավ ջահերով երթը դեպի Ծիծեռնակաբերդ

Հանրապետության հրապարակում մեկնարկեց և Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրում ավարտվեց ավանդական ջահերթով երթը։

Ապրիլ 23, 2023 - 22:26

Մարի և Վիլհելմ Շպիքերներ

Հայոց Ցեղասպանության ականատես գերմանացի հումանիստ ամուսինները

Ապրիլ 23, 2023 - 14:36

Խոյեցի Թադևոսյանների (Տեր-Ստեփանյաններ) պատմությունը

Վերապրողների վկայություններ

Ապրիլ 23, 2023 - 13:58

«ԱՄԵՆ ՀԱՅ ՄԻ ՓԱՍՏԱԹՈՒՂԹ Է», - Ասում էր Հրանտ Դինքի մորական տատը

Ցեղասպանություն Վերապրողը՝ Լուսիե Չաքըր (Աշոտյան). Դրվագներ Կյանքից

Ապրիլ 23, 2023 - 13:21

Հայոց ցեղասպանության ականատեսներ- Մոհամմադ Ալի Ջամալզադե

Հայոց ցեղասպանության տարիներին բազմաթիվ օտարերկրացիներ ակամայից դարձան Օսմանյան կայսրության հայ բնակչության բռնագաղթի ու բնաջնջման ականատեսները: Նրանցից էր պարսիկ արձակագիր Մոհամմադ Ալի Ջամալզադեն:

Ապրիլ 22, 2023 - 22:41

Մշակութային եղեռն

Որևէ ժողովրդի կամ էթնիկ խմբի մշակույթը ոչնչացնելու նպատակով իրականացված գործողությունները ազգային-մշակութային ցեղասպանություն են կոչում:

Ապրիլ 22, 2023 - 22:26

«Հայ երեխաների բռնի թրքացումը Հայոց ցեղասպանության տարիներին»

Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտում ապրիլի 21-ին, մեկնարկեց «Մելքոնը չէր կարող Նեջիբ լինել... Երեխաների բռնի տեղափոխումը Հայոց ցեղասպանության տարիներին» խորագրով այս տարվա առաջին ժամանակավոր ցուցադրության բացումը:

Ապրիլ 22, 2023 - 21:07

Հայոց ցեղասպանությունը քրիստոնեական քաղաքակրթության դեմ էր ուղղված՝ բացի հայերից նահատակվեցին նաև հույներ ու ասորիներ․ գիտաշխատողը՝ իր տոհմի պատմության ու կրոնի դերի մասին

«Բայդենի կողմից Ցեղասպանությունն ընդունելու տարին էր, վերապրողի սերունդի հետ էին ուզում խոսել, և ես այս ամբողջը իրենց տրամադրեցի անգլերենով»,- Civic.am-ի հետ զրույցում պատմում է «Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ» հիմնադրամի Հայոց ցեղասպանության զոհերի և վերապրողների փաստագրման և ուսումնասիրության բաժնի վարիչ, ավագ գիտաշխատող Շուշան Խաչատրյանը։

Ապրիլ 22, 2023 - 19:41

Հայոց ցեղասպանության մասին հայ որբերի և ականատեսների բացառիկ պատմություն

Հայոց ցեղասպանության լուրը լսելով՝ Վահան Տերյանը գալիս է Երևան։ Գալով Հայաստան՝ Տերյանն այցելում է «Ցարսկայա» փողոցում գտնվող որբանոցը և երեխաներին հանձնարարում է գրել շարադրություններ այն ամենի մասին, ինչ տեսել են այս ամբողջ ընթացքում։

Ապրիլ 22, 2023 - 19:27

Գարուն ա, ձուն ա արել… Մեծերը՝ Հայոց ցեղասպանության մասին

«Մի՞թե 2 միլիոն անմեղ մարդկանց մորթը, կանանց, երեխաների, ծերերի անմարդկային կտտանքներով տարհանումը, հարյուրավոր քաղաքների ու գյուղերի ավերումը և նախօրոք որոշված թուրքի բոլոր դժոխային գործողությունները կմնան անպատիժ:

Ապրիլ 22, 2023 - 19:07

Հայոց ցեղասպանություն

Պայմանականորեն Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օր է համարվում 1915 թվականի ապրիլի 24-ը, երբ Կոստանդնուպոլսում ըստ նախօրոք պատրաստված ցուցակների ձերբակալվեց մոտ 235 հայազգի մտավորական (հայ գործիչների ձերբակալությունները Կոստանդնուպոլսում շարունակվեցին նաև ապրիլի 24-ից հետո)։

Ապրիլ 22, 2023 - 18:57

«Ֆեյսբուքն» արգելափակել է «Հիշում եմ և պահանջում» կարգախոսով շրջանակների հնարավորությունը

«Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ» հիմնադրամը տեղեկացնում է․

Ապրիլ 22, 2023 - 18:27

Թուրքիան նորից արգելել է Ապրիլի 24-ի միջոցառումները

Ստամբուլի նահանագապետարանը մերժել է ապրիլի 24-ի ոգեկոչման միջոցառման անցկացումը

Ապրիլ 22, 2023 - 17:25

Կստեղծվի Հայոց ցեղասպանության զոհերի տվյալների էլեկտրոնային բազա

Հայաստանում կստեղծվի Հայոց ցեղասպանությունը վերապրածների ու Ցեղասպանության զոհերի տվյալների էլեկտրոնային բազա, որտեղ իմի կբերվի Ցեղասպանության զոհերի անունները՝ կենսագրական տվյալներով:

Ապրիլ 21, 2023 - 20:37

Հայոց ցեղասպանության հարցում Թուրքիան վաղուց է կռիվը տանուլ տվել․ Ջենգիզ Աքթար

Թուրքիան այն երկիրը չէ, որն աշխարհում, միջազգային հանրության աչքում որևէ վստահություն ունի Հայոց ցեղասպանության հարցի հետ կապված։ Ermenihaber.am-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց թուրք քաղաքագետ, լրագրող, Աթենքի համալսարանի պրոֆեսոր Ջենգիզ Աքթարը։

Ապրիլ 21, 2023 - 18:41

Հայոց ցեղասպանության ժամանակագրություն

Հայոց ցեղասպանության ժամանակագրություը 1878թ.-1939թ.

Ապրիլ 21, 2023 - 14:11

Ճակատագրական հեղափոխությունից մինչև Պանթյուրքիզմ. Հայոց ցեղասպանության պատճառները

Մեկ դար է, ինչ Հայոց ցեղասպանությունը մեր հանրային դիսկուրսի ամենից կարևոր տարրերից է։ Դժվար է անգամ այն պատմական թեմա համարել. այն ներհյուսվել է հասարակական մեր կյանքին ու գրեթե առօրյայի մաս դարձել։ Այլ կերպ չէր էլ կարող լինել. Հայոց ցեղասպանությունը մեր պատմության ամենամեծ ողբերգությունն է: 1915-1923 թթ. ընթացքում մեկուկես միլիոն հայեր ծրագրված ոչնչացվեցին Օսմանյան կայսրության իշխանությունների կողմից:

Ապրիլ 21, 2023 - 13:49

Հայերի կերպարը Թուրքիայում

Տեսահոլովակ

Ապրիլ 21, 2023 - 13:31

Մեծ եղեռն

Մեծ եղեռնը Առաջին համաշխարհային պատերազմի (1914–18 թթ.) ու դրան հաջորդած տարիներին Օսմանյան կայսրության և քեմալական կառավարության՝ Արևմտյան Հայաստանում, Կիլիկիայում և կայսրության մյուս հայաբնակ վայրերում, ինչպես նաև Արևելյան Հայաստանում իրագործած հայ ազգաբնակչության զանգվածային տեղահանության ու բնաջնջման պետական քաղաքականությունն է: Բնորոշվում է որպես XX դարի առաջին ցեղասպանություն:

Ապրիլ 20, 2023 - 13:11

Հայոց ցեղասպանություն` դաս, որը չյուրացվեց

«Ադոլֆ Հիտլերը ժամանակին ասել է. «Վերջիվերջո, ո՞վ է այսօր հիշում հայերի բնաջնջման մասին»: Նրա այս խոսքերը ժամանակակից աշխարհին նույնքան բնորոշ են, որքան այն ժամանակ. չարիքին դիմակայելու ձախողումն ուժ է տալիս չարիքին:

Ապրիլ 20, 2023 - 12:55

Ինչու և ինչպես Արմենակ Խանփերյանցը դարձավ Սերգեյ Խուդյակով

Ապրիլի 18-ը հայ ժողովրդի սիրելի զավակներից մեկի՝ Արմենակ Խանփերյանցի հիշատակի օրն է։

Ապրիլ 19, 2023 - 12:25

Երկրաշարժերը Դվինում

Դվինը Այրարատ նահանգի Ոստան գավառում էր, ըստ Մովսես Խորենացու՝ տեղանունը պարսկերեն ծագում ունի եւ նշանակում է բլուր:

Ապրիլ 16, 2023 - 13:14

Ես հավատում եմ, իմ սիրելի ժողովուրդ, քաջությանդ. Գևորգ 5-րդ Սուրենյանցը՝ մեկ դար հեռավորությունից

Պատմությունը անցյալի միջոցով ներկայի արարումն է ապագայի լինելիության համար։ Կարդում ես Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գեւորգ 5-րդ Սուրենյանցի խոսքը եւ համոզվում, որ պատմությունը սիրում է կրկնվել դրա դասերը չյուրացրած ժողովուրդների համար։

Ապրիլ 4, 2023 - 21:19

Գարեգին Նժդեհն իր կենսագրականում խեղաթյուրել է Դրոյի, Արցախի և Սյունիքի մասին դրվագները

Նժդեհի պնդումը՝ Դրոյի կողմից Արցախն ու Զանգեզուրը լքելու մասին, մեղմ ասած, պատմական խեղաթյուրում է։ Այս անխիղճ խեղաթյուրումը ապշեցնող է նախ ու նաև այն պատճառով, որ, ինքը՝ Նժդեհը, նույն այդ օրերին եղել է Արցախում և Դրոյի ու ևս երկու հայ ներկայացուցիչների հետ մասնակցել է Չանախչի գյուղում կազմակերպված քննարկմանն ու որոշում կայացնելուն։

Ապրիլ 1, 2023 - 20:13

Խեթական քաղաքակրթությունից մինչև թուրքական Ստամբուլ և Անկարա․ մարտի 28-ը այդ քաղաքների վերջնական թրքացման օրն է

Պատմության մեջ մարտի 28-ը նշանավորվել է նրանով, որ 1930 թ․ հենց այս օրը Ստամբուլ և Անկարա քաղաքներն ստացան իրենց անվանումները՝ փոխարինելով Կոստանդնուպոլիսին և Անգորային։

Մարտ 29, 2023 - 13:01

Մկրտիչ Մուսինյանց․ խեղճ որբուկից՝ Երևանի քաղաքագլուխ

Կիսաքաղցած, հաճախ հաց ու թեյով, երբեմն` միայն թեյով, նա այնքան ոգու կորով ուներ, որ ծառա աշխատելով՝ կարողացավ ավարտել Ներսիսյան դպրոցը։ Մկրտիչն այնքան ուսումնատենչ էր, որ շուտով մեկնեց Մոնպելիե, գինեգործական, կոնյակագործական բարձրագույն գիտելիքներ ձեռք բերեց, հմտացավ նաև շերամապահության մեջ։ Նա պաշտում էր Երևանը և վերադառնալով՝ լծվեց աշխատանքի։

Մարտ 29, 2023 - 11:06

Սիմոն Վրացյա. Միակ պետոնւթյունը, որի հետ մենք պիտի խոսենք… Թուրքիան է

Հայկական ուսումնասիրությունների ԱՆԻ կենտրոնը ներկայացնում է Հայրենիքի փրկության կոմիտեի (1921 թ. փետրվարի 18-ապրիլի 2) և քեմալականների հետ հարաբերությունների մասին երկրորդ գրությունը, որի հեղինակը Կոմիտեի ղեկավար, Հայաստանի Հանրապետության վերջին վարչապետ Սիմոն Վրացյանն է:

Մարտ 28, 2023 - 17:39

Ապստամբութիւն եւ ջարդ Շուշիի մէջ. մարտ, 1920թ

ԹԱԹՈՒԼ ՅԱԿՈԲԵԱՆԻ ԿԱՆԱՉ ու ՍԵՒ. ԱՐՑԱԽԵԱՆ ՕՐԱԳԻՐ գիրքէն

Մարտ 28, 2023 - 13:08

Սիմոն Վրացյանի երրորդ հեռագիրը քեմալականներին, Չիչերինին և Լոնդոն. 18 մարտի, 1921թ

Հայկական ուսումնասիրությունների ԱՆԻ կենտրոնը ներկայացնում է Հայրենիքի փրկության կոմիտեի (1921 թ. փետրվարի 18-ապրիլի 2) և քեմալականների հետ հարաբերությունների մասին երրորդ գրությունը, որի հեղինակը Կոմիտեի ղեկավար, Հայաստանի Հանրապետության վերջին վարչապետ Սիմոն Վրացյանն է: Այս նյութը տեղ է գտել Վրացյանի «ԿՅԱՆՔԻ ՈՒՂԻՆԵՐՈՎ. դեպքեր, դեմքեր, ապրումներ» վեցհատորյակի Զ հատորում (Բեյրութ, 1967, տպագրություն Համազգային) «Դ. Թրքական Հարցը» (էջ 55-71) խորագրի տակ:

Մարտ 28, 2023 - 11:18

Արցախում ապստամբություն և ջարդ 1920-ի մարտին. ինչպես է դա եղել

1920թ․ մարտյան այս օրերը Արցախի ժողովրդի սև օրերից էին: Մի քանի վայրերում՝ Շուշիում, Ստեփանակերտում և Աղդամում, տեղի ունեցան հայկական ջարդեր:

Մարտ 27, 2023 - 14:02

«Նեմեսիս» գործողություն. Ի՞նչ ճակատագրի արժանացավ հայ դավաճանը

1920-ի մարտի 27-ին, Արշավիր Շիրակյանը իրականացրեց իր առաջին հատուցման գործողությունը: «Նեմեսիսի» պատասխանատու մարմնի առաջադրանքով Կ.Պոլսի մարդաշատ փողոցներից մեկում, օրը ցերեկով նա գնդակահարեց հայ դավաճան Վահե Իհսանին, որը 1915 թվականին ձերբակալված պոլսահայ մտավորականների ցուցակների կազմողն էր եղել:

Մարտ 27, 2023 - 13:05

Վանա լճի Լիմ կղզին և վանքը պատմության քառուղիներում․ Պետրոս Թովմասեան․ «Ժամանակի վկան»

«Վանա լիճի Լիմ կղզին եւ վանքը պատմութեան քառուղիներուն» աշխատությունը իրաքահայ պատմաբան Պետրոս Թովմասեանի 8-րդ գիրքն է, որը հրատարակել է ԳԱԱ պատմության ինստիտուտը 2022 թվականին։ Այս համահավաք աշխատությամբ հեղինակը փորձել է ամբողջացնել Վանա լճի Լիմ կղզու և վանքի պատմության, գիտության և մշակույթի պատկերը։

Մարտ 26, 2023 - 13:48

Հայերենի ուղղագրության փոփոխությունը. 1922թ մարտի 18

1922թ. մարտի 18-ին Խորհրդային Հայաստանում սկսվում է հայերենի ուղղագրության փոփոխությունը։ Գործընթացի առաջին փուլն ազդարարում էր ՀԽՍՀ ժողկոմխորհի նախագահ Ալեքսանդր Մյասնիկյանի ստորագրությամբ ընդունված դեկրետով։

Մարտ 19, 2023 - 11:52

1921թ. մարտի 16-ի ռուս-թուրքական պայմանագիրը Հայաստանի Գերագույն խորհրդում. 15 մարտի, 1991թ

Ձեր ուշադրությանն ենք ներկայացնում որոշ մանրամասներ 1991 թվականի մարտի 15-ին Գերագույն խորհրդում տեղի ունեցած պատգամավորական խորհրդակցության, որը հրավիրվել էր մի խումբ պատգամավորների պահանջով՝ վերանայել 1921թ. մարտի 16-ի ռուս-թուրքական պայմանագրի Հայաստանին վերաբերող կետերը։

Մարտ 16, 2023 - 21:54

Սողոմոն Թեհլիրյան՝ Ինձ հանցավոր չեմ համարում, որովհետև խիղճս հանգիստ է․ 15 մարտի, 1921թ

1921թ. մարտի 15-ը հայ ժողովրդի մեծագույն դահիճներից Թալեաթ փաշայի կյանքի վերջին օրն էր:

Մարտ 16, 2023 - 13:54

Թալեաթի «անհեթեթ» հարցը և այլ փաստեր Հայոց ցեղասպանության մասին

Հայոց ցեղասպանություն կամ Մեծ Եղեռն (անգլերեն՝ Armenian Genocide) Թուրքիայի կառավարող շրջանների կողմից կազմակերպված ցեղասպանություն. 1892-1923թթ. զանգվածային տեղահանության ենթարկվեց և բնաջնջվեց Արևմտյան Հայաստանի, Կիլիկիայի և Օսմանյան կայսրության նահանգների հայ բնակչությունը։

Մարտ 16, 2023 - 11:13

1921թ մարտի 15-ին Բեռլինում Սողոմոն Թեհլերյանը գնդшկ шհшրեց Թալեաթ փաշային

1921թ. այս օրը Սողոմոն Թեհլերյանը Բեռլինում գնդшկшհարեց երիտթուրքերի ներքին գործերի նախարար և Հայոց ցեղшս-պшնության գլխավոր կազմակերպիչ Թալեաթ փաշային։ Թեհլերյանը Հայոց ցեղшսպանությունը վերապրողներից է:

Մարտ 16, 2023 - 10:26

Թաղված է Ախթալայի վանքում

Թերթում ենք պատմության էջերը

Մարտ 13, 2023 - 13:49

1919 թ․ սկիզբը Բրիտանիան կ՛առաջարկէր «մեծ» Հայաստան

Առաջին աշխարհամարտէն յետոյ, Փարիզի մէջ տեղի ունեցած հաշտութեան վեհաժողովին Մեծ Բրիտանիան 7 Փետրուար 1919-ի յուշագրին մէջ 11 կէտով ձևակերպեց իր արմատական դիրքորոշումը Հայաստանի հարցով։

Մարտ 12, 2023 - 13:11

Շուշիի ռեալական գիմնազիայի սաները 1892 թվականին

Շուշիի ռեալական գիմնազիայի սաները 1892 թ․՝ Արցախի լավագույն կրթօջախներից էր, որի չքնաղ շենքը տասնամյակներով լքված մնաց։

Մարտ 12, 2023 - 12:49

Հայուհիները Երևանի Չէկայի բանտում (ԷԼԵՆ ԲՅՈՒԶԱՆԴ)

Չէկայի արգելարանում իշխանությունը չէր կերակրում ձերբակալվածներին, արտոնված էր տներից սնունդ ստանալ: Ես ընտանիք չունեի Երևանում ու դրսից սնունդ չէի սպասում:

Մարտ 8, 2023 - 12:27

Պարսից հյուպատոսի ժամանումը. Հայաստան-Իրան կապերից, 1920թ

Պարսից հյուպատոսի ժամանումը

Մարտ 8, 2023 - 11:42

ԱՍՏՎԱԾԱՄԱՅՐ ՈՍԿԵՄԱՏՆ ԱՆԱՀԻՏ. այսօր Մայրության և գեղեցկության տոնն է

Անահիտը հայոց Մայր դիցուհին է՝ մայրության, պտղաբերության, խոհեմության աստվածուհին, մայրն ամեն բարիքի: Նա հայոց մայրաքաղաքների հովանավոր աստվածուհին էր, և անահտական տաճարներ կային հայոց բոլոր մայրաքաղաքներում:

Մարտ 8, 2023 - 10:31

70 տարի առաջ մարտի 5-ին մեռավ ԽՄ բռնապետ Իոսիֆ Ստալինը

70 տարի առաջ՝ 1953 թվականի մարտի 5-ին, մեռավ Իոսիֆ Ստալինը:

Մարտ 5, 2023 - 15:07

Սիմոն Վրացյանի երեք հեռագրերը Անկարա՝ թուրք քեմալականներին. 1921թ. մարտ

Հայրենիքի փրկության կոմիտեի առաջին ժողովում որոշվեց Հայաստանում տեղի ունեցածի մասին հեռագրեր ուղարկել մի շարք կառավարությունների, այդ թվում՝ Անկարա, քեմալականներին:

Մարտ 5, 2023 - 11:26

Ադրբեջանի արտգործնախարար Խան Խոյսկու պատասխանը Ալեքսանդր Խատիսյանին․ 26 փետրվար, 1920թ․

Հայաստանի արտգործնախարար Խատիսյանին Բաքու, 26 փետրվար, 1920թ․ Չնայելով հայկական կառավարության միջամտության անթույլատրելիությանը՝ խառնվելու Ադրբեջանի ներքին գործերին, այնուամենայնիվ, Ձեր դիմումի առթիվ հայտնում եմ, որ իմ կառավարությունը անխախտ կերպով պահպանում է անցյալ տարվա նոյեմբերի 23-ի համաձայնությունը և որ նա ոչ մի մտադրություն չունի որևէ առաջխաղացում ձեռնարկել։

Փետրվար 27, 2023 - 12:09

Հայկական ջարդերը Սումգայիթում. 35 տարի է անցել

Այսօր՝ փետրվարի 27–ին, Սումգայիթի ջարդերի 35-րդ տարելիցն է։

Փետրվար 27, 2023 - 10:23

Ամենայն հայոց որբերի հայրիկ Թումանյանը

Փետրվարի 19-ին Հովհաննես Թումանյանի ծննդյան օրն է, իսկ մեկ տարի հետո՝ 2019 թվականին, նշելու ենք Ամենայն հայոց բանաստեղծի 150-ամյակը՝ այս անգամ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մակարդակով: Ուզում ենք հավատալ, որ իսկապես ըստ արժանվույն կտոնվի Թումանյանի ամյակը՝ փորձելով այդ կերպ փոխհատուցել այն մեծ սերն ու նվիրումը, որ բանաստեղծը ողջ կյանքի ընթացքում անմնացորդ տվել է հայրենիքին:

Փետրվար 19, 2023 - 12:36

Սիմոն Վրացյան. 1920 թվականի դեկտեմբերի 2-ի երեկոն

1920 թ. դեկտեմբերի 2-ի երեկոյան ժամը 5-ին Հայաստանի Հանրապետության վերջին վարչապետ Սիմոն Վրացյանը և նրա նախարարները փակում են իրենց գրասենյակների դռները և լքում կառավարության շենքը:

Փետրվար 19, 2023 - 12:07

Թուրք-Հայկական պատերազմի քաղաքական եւ մարտավարական նախապատրաստութիւնը

Քեմալին շատ հեշտ է յաջողւում «Ադրբեջանին ստիպել մտնելու սովետական պետութիւննների խմբի մէջ»: Լենինին ուղղուած Քեմալի Ապրիլի 26ի նամակից ճիշտ երկու օր յետոյ, Ապրիլի 28ին Ադրբեջանը հաշտ ու խաղաղ յայտարարում է իր «խորհրդային» դառնալու իրողութիւնը:

Փետրվար 14, 2023 - 20:07

Ինչպիսին են եղել ХХ եւ ХХI դարերի ամենասարսափելի երկրաշարժերը

Կիրակի լույս երկուշաբթի գիշերը՝ փետրվարի 6-ին Թուրքիայի հարավ-արեւելքում 7,8 մագնիտուդով երկրաշարժ տեղի ունեցավ, որը 1939 թվականից հետո ամենաուժեղն է երկրում։ Ներկայացնենք ХХ եւ ХХI դարերի ամենախոշոր երկրաշարժերը։

Փետրվար 11, 2023 - 12:38

Հայոց ազգային բանակի ստեղծման իրավական հիմքը. 1992թ հունվարի 28-ի կառավարության որոշումը

Հատված ՀՀ ՊՆ կայքում (mil.am) տեղադրված հոդվածից, թե ինչպես ստեղծվեց և ձևավորվեց ՀՀ ՊՆ-ը:

Փետրվար 1, 2023 - 10:52

Երեվանի քաղաքաշինության առանձնահատկությունները պարսկական իշխանության շրջանում (մաս1)

Շինարարական վերելքը ուշմիջնադարյան Երևանում` ըստ գրավոր աղբյուրների

Հունվար 30, 2023 - 14:26

Օսմանյան խորհրդարանի ընդունած Ազգային ուխտը – 28 հունվար, 1920թ.

Ազգային ուխտը, թուրքերենով՝ Misak-ı Millî, 6 կետերից կազմված ծրագիր է, որը հիմք է հանդիսացել, որ Մուստաֆա Քեմալի [Աթաթուրք] Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովը տարածքային պահանջներով հանդես գա հետագայում, այդ թվում՝ Կարսի և Արդահանի հանդեպ, 1921թ. Կարսի և 1923թ. Լոզանի խորհրդաժողովներում:

Հունվար 30, 2023 - 12:36

Երևանն աշխարհի հնագույն քարտեզներում

Երևանը բնակեցված է եղել հնագույն ժամանակներից: Մարդն այստեղ ապրել է հազարամյակներ շարունակ: Հնագիտական պեղումներից հայտնաբերված հնագույն բնակավայրը Շենգավիթն է, որը թվագրվում է մ.թ.ա. IV-II հազարամյակներով: Նրան հաջորդում են Ծիծեռնակաբերդը, Կայարանամերձ հրապարակը, Ավան, Զեյթուն թաղամասերը (մ.թ.ա. II հազ. I կես. ), Կարմիր Բերդը ( II հազ. վերջ), Էրեբունին (մ.թ.ա. VIII դար ), Թեյշեբաինին (մ.թ.ա. VII դար), Ավան-Առինջը (մ.թ.ա. II-I դդ.) և այլն: Մ.թ. I-II դարերում Երևանի զարգացումն ընթացել է դեպի Կայարանամերձ հրապարակ (Մուխաննաթ թափա) և Կոնդ: IV-V դարերում քաղաքի կենտրոնն են դառնում Կոնդը և Հին Երևանը (Շահար):

Հունվար 29, 2023 - 14:58

Հայոց Սրբազան լեռան Սիս, Մասիս և Արարատ անունների մասին

Հայկական լեռնաշխարհի ամենաբարձր երկգագաթ լեռը (5.165մ) հայերը կոչել են Սիս և Մասիս: Մասիսը հայտնի է նաև Արարատ անունով: Հայոց պատմության շատ հարցերի ու հնագույն շատ անունների նման հայոց սրբազան լեռան Մասիս և Արարատ անունները ևս հետաքրքրել են ուսումնասիրողներին և բազմաթիվ հարցերի տեղիք տվել: Իսկ հարցերը շատ են. ինչու՞ սրբազան այս լեռն ունի երկու անուն` Մասիս ու Արարատ, ո՞րն է հնագույնը, ի՞նչ են նշանակում Սիս, Մասիս և Արարատ անունները, ինչու՞ և ե՞րբ է սարը կոչվել Արարատ:

Հունվար 29, 2023 - 14:39

Յոհաննես Լեփսիուսի հիմնած կազմակերպությունը դեռ 1896 թ․-ին որբանոցներ էր բացել Արևմտյան Հայաստանում

Թեև Գերմանիան Օսմանյան կայսրության դաշնակիցն էր, բայց այդ հանգամանքը չի խանգարել գերմանացի միսիոներների հայափրկիչ ծրագրերի իրականացմանը։ Առանձնահատուկ էր Հոհաննես Լեփսիուսի դերը։

Հունվար 24, 2023 - 12:17

«Ղարաբաղյան շարժման պատմություն 1988-1989». Աշոտ Սարգսյան

Հայկական ուսումնասիրությունների ԱՆԻ կենտրոնը՝ ի գիտություն գրողների և հրատարակիչների տեղեկացրել է, որ այս տարվա՝ 2023 թվականի ընթացքում, նախաձեռնում է նոր ծրագիր՝ Հայաստանում և արտերկրում տպագրված հին ու նոր բոլոր գրքերի մասին՝ լինեն արևելահայերեն/արեւմտահայերեն կամ այլ լեզուներով, մեր կենտրոնի կայքով տալ կարճ տեղեկատվություն, որպեսզի դրանք ավելի տարածում ունենան:

Հունվար 20, 2023 - 18:08

Հովհաննես Քաջազնունու դիմումը Խորհրդային Հայաստան վերադառնալու խնդրանքով. 15 մայիսի, 1924թ

Դիմում Խորհրդային Իշխանութեան

Հունվար 17, 2023 - 14:59

Օրենք Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված տոների մասին․ 17 հունվար, 1919թ

«Օրենք Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված տոների մասին»

Հունվար 17, 2023 - 13:17

ՀՀ հիմնադիր վարչապետ Հովհաննես Քաջազնունու մահվան օրն է․ 15 հունվարի, 1938թ, Երևանի բանտային հիվանդանոց

Հայաստանի Հանրապետության հիմնադիր հայրերից Հովհաննես Քաջազնունին՝ առաջին վարչապետը, մահացել է 1938 թվականի հունվարի 15-ին, բանտային հիվանդանոցում գրիպից ու թոքաբորբից։

Հունվար 16, 2023 - 10:24

Իսրայելի օգնությունն Ադրբեջանին պետք է դիտարկել որոշակի խոստումների կատարման համատեքստում․ ադրբեջանագետ

Ադրբեջանում Իսրայելի արտակարգ և լիազոր դեսպան Ջորջ Դիքը հայտարարել է, որ Իսրայելը լուրջ է վերաբերվում Ադրբեջանի հետ ռազմավարական գործընկերությանը։ Դիվանագետն ընդգծել է, որ Թել-Ավիվը հենց այնպես չի օգտագործում «ռազմավարական» բառը որևէ երկրի առնչությամբ։

Դեկտեմբեր 30, 2022 - 13:32

Լևոն Շանթը Մոսկվայում. ռուս/բոլշևիկ-թուրք/քեմալական գործարքը Հայաստանի հաշվին. 1920թ

ՀԱՅԵՐԸ և ԹՈՒՐՔԵՐԸ գրքից

Դեկտեմբեր 24, 2022 - 15:44

Իրան. առաջին պետությունը, որին ծանուցվեց Հայաստանի հիմնադրման լուրը

1918 թվականի մայիսի 30-ին Թիֆլիսի Հայոց Ազգային խորհուրդը իրեն հռչակեց հայկական գավառների գերագույն և միակ իշխանություն: Առաջին պետությունը, որ ճանաչեց Հայաստանի Հանրապետությունը, Օսմանյան կայսրությունն էր՝ հունիսի 4-ին Բաթումում, երբ Հայաստանը ստորագրեց առաջին միջազգային, միջպետական պայմանագիրը: Իսկ առաջին պետությունը, որին ծանուցվեց Հայաստանի հիմնադրման մասին, Պարսկաստանն էր՝ այսօրվա Իրանը:

Դեկտեմբեր 23, 2022 - 21:09

Լևոն Շանթի նամակները Սիմոն Վրացյանին՝ 1920 թ. Մոսկվայի հայ-ռուսական բանակցությունների մասին

1920թ. ապրիլի վերջերին Երևանում կազմվեց պատվիրակություն, որին հանձնարարվեց անմիջապես մեկնել Մոսկվա` Ռուսաստանի իշխանությունների հետ բանակցություններ վարելու և բարեկամական դաշինք կնքելու նպատակով:

Դեկտեմբեր 23, 2022 - 19:14

Հայերն օսմանյան տնտեսության մեջ

Առաջին համաշխարհային պատերազմից առաջ Օսմանյան կայսրության արտաքին եւ ներքին խոշոր առեւտրում, արդյունաբերական արտադրության մեջ, բանկային գործերում հայերն ազդեցիկ դիրք էին գրավում: Նրանք իրենց ձեռքում էին կենտրոնացրել երկրի տնտեսական կարեւոր լծակները: Հայկականի համեմատությամբ, թուրք բուրժուազիան ածանցյալ վիճակում էր եւ օսմանյան տնտեսության մեջ նշանակալի տարր չէր կազմում:

Դեկտեմբեր 23, 2022 - 18:36

Ամենաանսպասելի պատմությունները աշխարհի առաջնության մասին (լուսանկարներ)

Պատմության մեջ առաջին աշխարհի առաջնությունը տեղի է ունեցել 1930 թվականին Ուրուգվայում։ 17 օրվա ընթացքում անցկացրել են 18 հանդիպում, իսկ այդ տարվա հաղթող ճանաչվեց հենց Ուրուգվայը եզրափակիչում 4։2 հաշվով հաղելով Արգենտինային։

Դեկտեմբեր 18, 2022 - 17:58

Երիտթուրքերը Հայոց ցեղասպանությունն իրագործած պետական վերնախավի ներկայացուցիչներ էին

1876-ին Օսմանյան Թուրքիայում ընդունված Սահմանադրությունն օրենքով ամրագրում էր բոլոր քաղաքացիների իրավահավասարությունը։ Դա այդպես էլ կյանքի չի կոչվում մի երկրում, որտեղ օսմանիզմն էր քարոզվում։

Դեկտեմբեր 17, 2022 - 14:52

Էլամական ցեղախումբը բազում հետքեր է թողել իրանական մշակութայի վրա

Էլամական պետության կենտրոնը հանդիսացող Շուշ քաղաքը, որն այսօր գտնվում է Խուզիստան նահանգի Ահվազ քաղաքի հյուսիս-արևմուտքում, հանդիսանում էր սահմանամերձ ցեղերի հետ կապ հաստատելու վայրը:

Դեկտեմբեր 13, 2022 - 10:55

«Թռչնոց բույնը» հայ-որբերի համար մանկության տարիների դրախտն էր

Դեռևս Ադանայի ջարդերի ժամանակ դանիացի միսիոներուհի Մարիա Յակոբսենը փորձել է օգտակար լինել որբացած հայ մանուկներին։

Դեկտեմբեր 12, 2022 - 11:09

Պատմության հետագծով

Ք. ա. 65 թ. դեկտեմբերի 8-ին ծնվել է Հորացիուսը՝ հին հռոմեացի նշանավոր գրող (մահ.՝ Ք. ա. 8 թ.): -1496 թ. դեկտեմբերի 8-ին մահացել է Ամիրդովլաթ Ամասիացին՝ հայ նշանավոր բնագետ-բժիշկ, մատենագիր, բառարանագիր (ծնվ.՝ մոտ 1420 թ.):

Դեկտեմբեր 8, 2022 - 10:18

Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդիր

Արցախը (Ղարաբաղը) պատմական Հայաստանի անբաժանելի մասն է:

Դեկտեմբեր 7, 2022 - 12:52

Հայկական պատվիրակության առաջարկը պառակտեց երիտթուրքերին

1902-ին Փարիզում երիտթուրքերի նախաձեռնությամբ գումարված օսմանյան լիբերալների առաջին համաժողովին մասնակցող հայ պատվիրակները պնդեցին, որ իրականացվող բոլոր բարենորոգումների վերահսկողությունը անհրաժեշտ է դնել եվրոպական պետությունների վրա։

Դեկտեմբեր 3, 2022 - 12:54

Հայաստանն Արտաշեսյաններրի օրոք. Sիգրան Մեծ

Մագնեսիայի ճակատամարտում (մ.թ.ա. 190 թ.) Սելևկյան բանակի կրած ծանր պարտությունից հետո, Մեծ Հայքն ու Ծոփքը վերականգնում են իրենց անկախությունը:

Նոյեմբեր 28, 2022 - 11:41

Հայոց պատմության վերականգնումը

1917թ.-ի փետրվարյան հեղափոխությունից հետո Ռուսաստանում ժամանակավոր կառավարությունը լուծարում է Կովկասի փոխարքայությունը և ստեղծում է Անդրկովկասի հատուկ կոմիտեն: Այդ ընթացքում քայլեր են ձեռնարկվում հայ փախստականներին Արևմտյան Հայաստան վերադարձնելու համար, որոնց թիվը 1917 թ. վերջին կազմում էր մոտ 390 հազար մարդ:

Նոյեմբեր 27, 2022 - 12:23

Կիլիկիայի հայկական թագավորություն

Բյուզանդական կայսրության վարած տեղահանման քաղաքականության և սելջուկ-թուրքերի ավերիչ արշավանքների հետևանքով, բազմաթիվ հայեր ստիպված են լինում հեռանալ հայրենիքից:

Նոյեմբեր 26, 2022 - 12:08

ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՔԻՑ ՄԻՆՉ ՆՈՐ ԺԱՄԱՆԱԿՆԵՐ

Հայերի և իրանախոս ժողովուրդների պատմաքաղաքական և մշակութային առնչությունները գալիս են հնագույն ժամանակներից՝ դեռևս մ.թ.ա. 1-ին հազարամյակից:

Նոյեմբեր 22, 2022 - 21:16

Անիի մայր տաճարը

ՃԱՆԱՉԵՆՔ ՄԵՐ ՉՔՆԱՂ ՀԱՅՐԵՆԻՔԸ

Նոյեմբեր 19, 2022 - 20:57

Հայ հանճարի շողարձակումները՝ Բոսֆորի ափին

Կա՞, արդյոք, աշխարհում օտար մի երկրորդ քաղաք, որն այնպես շռայլորեն շքեղացած լինի հայ ճարտարապետական մտքից ու երեւակայությունից մարմին առած փայլատակումներով, որքան հայոց մեծ եղեռնը որոճած սուլթանների բույն Ստամբուլն է՝ անիծյալներ սուլթան Համիդի, Էնվերի, Թալեաթի, սրանց նմանների ու հետեւորդների մայրաքաղաք Ստամբուլը: Այսօր էլ աշխարհին ներկայանալի նրանց ամենաշքեղ կառույցները Բոսֆորի ափին հառնել են Պալյան գերդաստանի ու նրանց շառավիղների ձեռամբ… /

Նոյեմբեր 15, 2022 - 22:08

Հայաստան անվան մասին

Վաղ միջնադարից, հայ մատենագրության մեջ Հայք անվան փոխարեն օգտագործվում է Հայաստան անունը: Փորձենք հասկանալ ինչի հետևանք էր մեր երկրի անվան այդ փոփոխությունը: Նախ անդրադառնանք Մեծ Հայք և Փոքր Հայք անվանումներին:

Նոյեմբեր 15, 2022 - 14:37

Կարսի 102-ամյա անկումը. ոճրագործ անհոգության զոհը

1920թ. հոկտեմբերին Կարսի անկումը նույն թվականի թուրք-հայկական պատերազմի թերևս ամենախայտառակ դրվագն է։ Մի կողմից՝ այն բացասական օրինակ է ռազմա-քաղաքական ղեկավարության՝ իր պարտականությունների կատարման հարցում ցուցաբերած բացարձակ դիլետանտիզմի, մյուս կողմից՝ պատմության զեղծարարության բացառիկ նմուշ է։

Նոյեմբեր 13, 2022 - 12:06

Ջորջ Բուռնության.Հակառակ ադրբեջանցիների պնդումներին, հայերը նորեկներ չեն Հարավային Կովկասում

Panorama.am-ը ներկայացնում է հարցազրույց Նյու Յորքի Այոնա Քոլեջի պատմության պրոֆեսոր Ջորջ Բուռնությանի հետ: Դոկտոր Բուռնությանը պատմում է իր գրքի մասին, որը նա արդեն ներկայացրել է ԱՄՆ-ի մի քանի համալսարաններում:

Նոյեմբեր 11, 2022 - 22:08

«Սարերու ծնունդ արծիւ յաղթապանծ……» -Եփրեմ Խան (Դաւթեանց, 1868-1912)

Եփրեմ խանը կարգի է բերում Իրանի մայրաքաղաքը եւ ուժային կառույցների բարեփոխումներ անում։ 1910 թ. արդեն Եփրեմ խանը ողջ Իրանի ոստիկանապետն էր։ Երկրի Ժամանակավոր կառավարությունը նրան շնորհում է սարդարի` մարշալի կոչում։ Read more at: https://hhpress.am/aylq/2022/10912/

Նոյեմբեր 8, 2022 - 20:35

Հայաստանի Առաջին Հանրապետության մեր պետական այրերը․ Միքայել Վարանդյան

Ծանոթանանք և իմանանք, մեծարենք ու պատվենք. պատմաբան, գրող, հրապարակախոս և փիլիսոփա, պետական և քաղաքական գործիչ, դիվանագետ Միքայել Վարանդյան, կամ ինչպես մտերիմներն էին նրան անվանում՝ Վարանդեցի Միքայել Հովհաննիսյան (1872 – 1934):

Հոկտեմբեր 30, 2022 - 19:33

Անհայտ փաստեր Հրաչյա Աճառյանի մասին

1937 թվականին Աճառյանին ձերբակալել էին: 800 օր բանտում հալածանքների ու խոշտանգումների ենթարկված գիտնականը սաստիկ հյուծվել էր: 1939-ի դեկտեմբերի 19-ին, բանտից ազատվելուց հետո, նրան հատուկ սնունդ էր ցուցված: Եվ ստիպված են եղել որոշ ժամանակ բնակարանում կով պահել…

Հոկտեմբեր 30, 2022 - 18:28

Րաֆֆու կյանքը փրկած Նասրեդինի նկարը

Ավազակը գիշերով սողոսկում է Րաֆֆու աշխատասենյակ ու տեսնում, որ նա, գրքերի մեջ խորասուզված, աշխատում է: Հանցագործը հրաժարվում է իր մտադրությունից, օգնություն առաջարկում Րաֆֆուն եւ խնդրում քաղաքից հեռանալ:

Հոկտեմբեր 16, 2022 - 20:46

Հայաստան-Պարսկաստան հարաբերությունները 1918-1922-ին

:Թեհրանում Հայաստանի դեսպանությունում երկար ժամանակ աշխատած դիվանագետ Բադալյանի այս հրապարակումը պարունակում է ուշագրավ մանրամասներ Հայաստան-Իրան դիվանագիտական հարաբերությունների պատմությունից:Վեց մասերից բաղկացած այս արժեքավոր հրապարակման հեղինակը իրանագետ, Հայաստանի փորձառու դիվանագետներից արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար Գառնիկ Բադալյանն է: Այս հրապարակումը լույս է տեսել http://www.diplomat.am/ կայքում 2013-ին՝ “Հայաստանի դեսպանությունները Իրանում” խորագրի ներքո:

Հոկտեմբեր 16, 2022 - 15:16

ՀԱՅԵՐԸ Ռուսական կայսրությանը տվել են ավելի շատ գեներալներ, քան Ռուսաստանի բոլոր ազգային փոքրամասնությունները միասին վերցրած

Ստորև Ձեզ ենք ներկայացնում 5 հետաքրքիր փաստ հայերի մասին:

Հոկտեմբեր 13, 2022 - 13:59

Հայաստանի Առաջին Հանրապետության պետական այրերը

ՄԿՐՏԻՉ ՀԱԿՈԲԻ ՎԱՆԵՑՅԱՆ (1883 -1974), գրական կեղծանունը՝ ՎԱԼԱԴ ՎԱԼԱԴՅԱՆ:

Հոկտեմբեր 9, 2022 - 12:26

«Դա այն կույր ռուսասիրությունն է, որ դարձել է մեր հասարակական-պետական կյանքի ամենացավոտ վերքը»

Վլադիմիր Հարությունյանը Ֆեյսբուքի իր էջում գրել է

Սեպտեմբեր 21, 2022 - 15:11

Հայ-ռուսական հարաբերությունների պատմությունից

17-րդ դարում, շնորհիվ մի արկածախնդիր ավանտյուրիստի՝ Իսրայել Օրու, հայության քաղաքական կողմնորոշումը փոխվեց դեպի Ռուսաստան։ Եվ 18-րդ դարից սկսած՝ Ռուսաստանը մեծամասամբ հայության ջանքերով՝ իր մեծ դերակատարությունն ունի տարածաշրջանում։

Սեպտեմբեր 18, 2022 - 20:34

Գարեգին Նժդեհ սպարապետը եւ ազգային հերոսը

Երկրորդ Աշխարհամարտի նախօրէին Պալքաններ վերադառնալէ ետք, Նժդեհի ուժեղ անհատականութեամբ դաշնակցական ղեկավար գործիչը կազմակերպական բախումներ ունեցաւ օրուան Հ.Յ.Դ. Բիւրոյին հետ։ Հետեւանքը եղաւ Պալքաններու Հ.Յ.Դ. կազմակերպութեան պառակտումը՝ նժդեհական եւ հականժդեհական թեւերու միջեւ։

Սեպտեմբեր 9, 2022 - 17:52

«Զորավար Անդրանիկ Կը Խօսի», հրատարակութիւն «Ապագայ» շաբաթաթերթի, Բարիզ, Ֆրանսիա, 1921 թ․

Ներքին պայքար մղուեցաւ միւս հայ կուսակցութեանց դէմ երկրին մէջ թե երկրէն դուրս: Իսկ հայ պօլշեւիքներուն դէմ յայտարարեցին եղբայրասպան կռիւ:

Սեպտեմբեր 7, 2022 - 11:05

Պարզապես պետք է հիշել. 1915-ին ԱՄՆ-ը և Ֆրանսիան թուրքական գերությունից ազատել են 814.000 հայ երեխաների

1920 թվականին Գյումրի քաղաքում կար աշխարհի ամենամեծ որբանոցը, որտեղ կային ավելի քան 20000 հայ որբեր, որոնց ծնողները սպանվել էին թուրքերի կողմից Արևմտյան Հայաստանում։ Այս երեխաներին թուրքական գերությունից փրկել են 1 ոսկե մետաղադրամով և փրկել ԱՄՆ իշխանությունների և հասարակական կազմակերպությունների կողմից։

Սեպտեմբեր 5, 2022 - 11:02

ԽՍՀՄ բոլոր ղեկավարները՝ Լենինից մինչև Գորբաչով (ԼՈՒՍԱՆԿԱՐՆԵՐ)

Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միությունը (ԽՍՀՄ) գոյություն է ունեցել մոտ յոթանասուն տարի՝ 1922-1991թթ։ Այն հիմնադրվել է Բոլշևիկյան հեղափոխության բովում, անցել ստալինյան բռնաճնշումներով ու զանգվածային սպանություններով, համաշխարհային պատերազմով, խրուշչովյան վերակառուցմամբ, բրեժնևյան լճացմամբ ու փլուզվել գորբաչովյան վերակառուցմամբ։

Սեպտեմբեր 1, 2022 - 15:06

Հայաստանի փաստացի անկախության առաջին օրերը եւ Հռչակագիրը. օգոստոս, 1990

ՀԱԲ-ի զինաթափումից հետո ՀՀՇ-ի իշխանությանն այլևսվտանգ չէր սպառնում, բացառությամբ` կործանվող Խորհրդայի

Օգոստոս 24, 2022 - 13:34

Ավիցեննան՝ իրանցի հանրահայտ գիտնական

Յուրաքանչյուր տարվա օգոսոտսի 22-ը զուգադիպելով Ավիցեննայի ծննդյան տոնին Իրանում նշվում է Բժշկի օրը: Այդ անվանակոչությունը կատարվել է բժշկագիտության բնագավառում Ավիցեննայի մատուցած մեծ ծառայությունների և արժեքավոր աշխատությունների համար:

Օգոստոս 23, 2022 - 12:51

Հայոց Փառանձեմ թագուհին լծվեց երկրի պաշտպանության գործին և ի՞նչպես կյանքը տվեց հանուն հայրենիքի . Պատմական Փաստեր

Փառանձեմ թագուհու կերպարը հակասական կերպար է. ոմանց համար նա հերոս էր ու արժանավայել թագուհի, ոմանց համար` դեւերին ծախված չար կախարդ: Ոմանց համար նա օրինակ էր առաքինության, հայրենասիրության ու նվիրվածության, ոմանց համար` անբшրn կին: Անկախ այլախոհ գնահատանքներից` Փառանձեմ թագուհին նվիրյալն էր իր երկրի, իր ազգի եւ պետության: Ով էր նա` այդ հպարտ սյունեցին:

Օգոստոս 23, 2022 - 11:28

Խորհրդավոր պատմություն , որ թաքնվում է Արա լեռան վրա գտնվող Ծաղկեվանքում

:Ծաղկեվանքում Ծաղիկ անունով մի կույս աղջիկ է ապրել , իսկ վանքի մեջ կա մի աղբյուր, որն առողջարար է

Օգոստոս 23, 2022 - 10:07

Վերականգնվում է Դաշտադեմ գյուղում գտնվող Կամսարականների օրոք կառուցված 7-րդ դարի ամրոցը . (լուսանկարներ)

Համաշխարհային բանկի «Տեղական տնտեսություն և ենթակառուցվածքների զարգացում» ծրագրով շուտով կմեկնարկեն Դաշտադեմ ամրոցի (Արագածոտն) բարեկարգման աշխատանքները։ Այս մասին հայտնում է ՀԲ-ի հայաստանյան գրասենյակը։

Օգոստոս 22, 2022 - 10:58

Հայոց թագուհի, ով թագադրվեց ընդամենը 4 տարեկան հասակում և կառուցեց աշխարհում 1-ին բարեգործական հիվանդանոցը

Հայոց պատմության մեջ մենք շատ ենք ունեցել թագուհիներ, որոնք եղել են հայտնի իշխանական ընտանիքների իշխանադուստրեր և, ամուսնանալով հայոց արքայազների հետ, դարձել են թագուհի, բայց այն, որ հորից հետո դուստրը ժառանգեր գահը կամ մինչև հոր մահը, կտակի համաձայն՝ դառնար տոհմական թագուհի, բացառիկ դեպքերից մեկն է եղել հայոց պատմության մեջ:

Օգոստոս 22, 2022 - 09:57

Վրացիներն ամեն գնով ցանկանում էին իրենց ձեռքում պահել Բաթում քաղաքն ու նավահանգիստը, հայերը` Կարս քաղաքն ու ամրոցը

Առաջին Հանրապետության վարչապետ Ալեքսանդր Խատիսյանի անտիպ հուշերից (Հատված Ֆիզ.-մաթ. գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Վլադիմիր Հարությունյանի նոր գրքից)

Օգոստոս 20, 2022 - 12:17

Հետաքրքիր Բացահայտում . Հայտնի է դարձել թե ի՞նչու էին Քադաֆիին հսկում միայն կին թիկնապահներ

Լիբիայի առաջնորդ Մուամար Քադաֆիի անձնական պաշտպանության մասին դեռ նորանոր բացահայտումներ են ի հայտ գալիս ։ Ըստ որոշ տեղեկությունների, բռ-նապետի պաշտպանությունը , ապահովել են մոտ չորս հարյուր թիկնապահներ։

Օգոստոս 9, 2022 - 11:25

Աճուրդի է դրվել Կիլիկիայի թագավոր Լեւոն Բ-ի մետաղադրամները

Առցանց աճուրդի է հանվել Կիլիկիայի հայոց թագավորության Լևոն Բ (1198-1219թթ., Ռուբինյանների արքայատոհմ) արքայի օրոք հատված հազվագյուտ ոսկյա մետաղադրամներից մեկը:

Հուլիս 31, 2022 - 19:00

Հայտնաբերվել է աշխարհի ամենահին Հենրի III-ի ժամանակաշրջանի խորտակված նավ՝ նավում փորագրված խաչ քարեր

Անգլիայի հարավում հետազոտությունների արդյունքում գիտնականները Դորսեթ կոմսությունում հայտնաբերել են XIII դարի ամենահին խորտակված նավը՝ Mortar Wreck-ը:

Հուլիս 22, 2022 - 11:03

Հազարամյա պատմություն ունեցող հայկական գանձերը Ռումինիայում

Պատկերագրքի զարդարված էջերը պատմում են Ռումինիայում գտնվող հայկական գանձերի մասին։ Հայերը այդ երկրում բնակություն են հաստատել շուրջ հազար տարի առաջ, թողել ժառանգություն արվեստի ճարտարապետության բնագավառում։

Հուլիս 19, 2022 - 11:06

Վանում հայտնաբերվել է 2700 տարվա հնություն ունեցող Ուրարտական կառույց

Վան Տուշպա, Ալաքոյ թաղամասում՝ Գարիբին Թեփեում, անօրինական պեղումների խումբը 2700 տարվա հնություն ունեցող ուրարտական կառույց է հայտնաբերել։

Հուլիս 16, 2022 - 13:14

Ո՞վ էր այն հայտնի հայը, nւմ կnպտեց Ինդիրա Գանդին

Դմիտրիյ Նալբանդյանը, ով ծնվել էր 1906թ.-ին Թիֆլիսում և իր գործունեությամբ հասցրել էր դառնալ իր տարիների ամենահայտնի նկարիչներից մեկը։

Հուլիս 13, 2022 - 13:03

Ցեղասպանությունից փրկված և ԱՄՆ գաղթած հայ երիտասարդի մասին պատմող ֆիլմով Երևանում մեկնարկեց «Ոսկե ծիրան» կինոփառատոնը

Հայկական արտադրության «Ամերիկացի» ֆիլմի պրեմիերայով հուլիսի 10-ին Երևանում՝ «Արամ Խաչատրյան» համերգասրահում, 19-րդ անգամ մեկնարկեց «Ոսկե ծիրան» միջազգային կինոփառատոնը:

Հուլիս 11, 2022 - 10:23

Գիտության պատմությունն Իրանում

2022 թվականը հռչակվել է հիմնարար գիտությունների մեծարման տարի և գիտությունը մեծարվում է համայն աշխարհում:

Հուլիս 6, 2022 - 13:35

Պոմպեյում ձվադրած հնագույն կրիայի մնացորդներ են հայտնաբերել

Հնագետները Պոմպեյում հայտնաբերել են ձվադրած հնագույն կրիայի մնացորդներ:

Հունիս 26, 2022 - 12:05

ԱՄՆ-ը կասեցրել է Ուկրաինային հարվածային անօդաչու թռչող սարքերի վաճառքը

Միացյալ Նահանգները դադարեցրել է հետախուզական և հարվածային անօդաչու թռչող սարքերի MQ-1C Gray Eagle-ի վաճառքն Ուկրաինային։

Հունիս 19, 2022 - 11:22

Ռուսաստանի ներթափանցումը Կովկաս

Անդրկովկասն անխուսափելիորեն ներքաշվեց Ռուսաստանի, Անգլիայի և Ֆրանսիայի արտաքին քաղաքական հետաքրքրությունների ուղեծրի մեջ:

Հունիս 18, 2022 - 11:44

ԿՈՒՅՐ ՌՈՒՍԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ

Հատվածներ ՀՀ վարչապետ Օհանջանյանի զեկուցումից Ղարաբաղի և Զանգեզուրի մասին՝ արված Ղարաբաղի, Զանգեզուրի և Դարալագյազի դաշնակցական ընկերների ժողովում՝ հուլիս, 1920 թ.։

Հունիս 6, 2022 - 11:19

«Նույնիսկ եթե հայերը մեզ ներեն, Աստված մեզ չի ների». թուրք գրախոսի հոդվածը, որտեղ նա ներողություն է խնդրում ՀԱՅԵՐԻՑ

«Երբ գալիս է ապրիլի 2-ը, իմ սիրտը ցավում է, խիղճս տանջում է, և ես ամաչում եմ, որ ես մարդ եմ։ Երբ գալիս է ապրիլի 2-ը, իմ աչքի առաջ ճանապարհի վրա ընկած կանայք են, սովից մահացած երեխաներ ու սեփական տները ստիպված լքող մայրեր։

Հունիս 5, 2022 - 10:34

Մայիսի 24-ն իրանական Խոռամշահր քաղաքի ազատագրման օրն է

Խոռամշարհ քաղաքի ազատագրումն Իրանի հեղափոխության և սրբազան պաշտպանության ամենափայլուն էջերից է: Իրաքի բաասական վարչակարգը, համաշխարհային գերտերությունների աջակցությամբ, 1980թ սեպտեմբերի 21-ին պատերազմ սկսեց Իրանի դեմ, որի առաջին նպատակներից էր գրավել Խուզեսթան նահանգը, այդ թվում Խոռամշահրի ռազմավարական նավահանգիստը:

Մայիս 23, 2022 - 13:35

Ինչո՞ւ Մայիսի 28-ը

Առաջիկա օրերին Հայաստանում և Սփյուռքում նշվելու է Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հիմնադրման 104-ամյակը:

Մայիս 23, 2022 - 11:43

Ջիվանու առածանին

Զարմանալի կլիներ Ջիվանու ստեղծագործական ժառանգությունը չդիտարկել առածագործածության տեսակետից: Նրա լեզվաշխարհը, մտածելակերպը, խոսքը, երգը ոչ միայն հագեցած են հայոց բանահյուսության գոհարներով, այլեւ ինքնին ծնունդ են տվել նոր առած-ասացվածքների (կամ՝ առածանման ասույթների):

Մայիս 11, 2022 - 11:28

Հենց այս օրը 30 տարի առաջ Մայիսի 8-ին սկսվեց «Հարսանիք լեռներում» օպերացիան, որն ավարտվեց Շուշիի ազшտшգրմամբ

Ադրբեջանական զի-նnւժի վերшհսկողության ներքո գտնվող Շուշիից Արցախյան պատերшզմի սկզբում անընդհատ հրթ-իռшկnծnւթյnւնների էին ենթшրկվում Ստեփանակերտ քաղաքն ու հարակից բնակավայրերը։ Կшթվшծшհար վիճակում էր գտնվում հաղորդակցությունը։ Շուշին վերածվել էր Ստեփանակերտը հր-ետшկnծnղ թիվ 1 կր-шկшկետի։

Մայիս 9, 2022 - 13:37

Հայերի և Հույների բնակչությունը 1900-ին 2000-ին . Կարևոր Մանրամասներ

Հույների և Հայերի բնակչությունը 1900 և 2000 թվականներին: Այս տարածաշրջանում Հույների և Հայերի էթնիկ կազմի փոփոխության հիմնական պատճառը Հայերի, Հույների և Պոնտոսի ցեղասպանութուններն էին, հայերի տեղահանումը և էթնիկ զտումը:

Մայիս 8, 2022 - 19:37

ԽՍՀՄ-ը փորձ է արել «իրենով անել» Սևրի պայմանագրի և Վիլսոնի իրավավճռի դրույթներով սահմանված տարածքները . Պատմաբան

Պատմաբան Ռուբեն Շուխյանը գրում է . «Ուշագրավ քարտեզ. ԽՍՀՄ տարածքային պահանջները Թուրքիայից 2-րդ шշխшրհшմшրտից հետո Պատմությունն անհրաժեշտ է իմանալ համապարփակ կերպով, որպեսզի, համադրելով տարբեր փաստերն ու իրադարձությունները, կարողանալ այդ ամենից գտել մեզ հետաքրքրող պատմական իրողությունների ամբողջական և օբյեկտիվ պատկերը:

Մայիս 4, 2022 - 13:27

Մենք, պոռոտախոսներս, մեծ խոսողներս․․․

Շատ տարիներ Կովկասից բացակայելուց հետո, երբ վերստին դարձա հայրենիք, իմ հին բարեկամ Լեոյին տեսա Երևանում: Վաղաժամ ծերացած գտա նրան և առողջությունը խաթարված, սակայն հոգեպես Արցախի (Ղարաբաղի) լեռների նույն կաղնին էր:

Մայիս 3, 2022 - 13:50

Ինչպես հանձնվեց Կարսը

1918թ․ ապրիլի 12-ի երեկոյան ժամը 9-ին Կարս են մտնում թուրքական 11-րդ դիվիզիայի ներկայացուցիչները։ Նրանք հայոց հնամենի բերդաքաղաք են մտնում առանց կրակոցի, Կարսում գտնվող հայկական զորքերի հրամանատարությունը՝ առանց դիմադրության քաղաքը հանձնում է թուրքերին։ Մինչ այդ հաջողությամբ դիմադրող հայկական զորքերին հրաման էր տրված նահանջել Ալէքսանդրապոլ։

Մայիս 1, 2022 - 19:01

Թե ինչպես 1915-ին Բաշիր Էլ Սաադի արաբ բեդուինը թուրքերից գшղտնի օգնեց Հայ տեղшհшնվшծներին . Բացառիկ Պատմություն

Բաշիր Էլ Սաադին Սիրիայի արաբ բեդուին անապատականներից է: Նա պատմում է, որ 1915-ին 14 տարեկան էր, Եփրատի ափին Ռաքքայում հովիվ էր` իրենց պատկանող անասուններն էր արածացնում:

Ապրիլ 28, 2022 - 19:09

Մամիկոնյան տոհմի ծագման խնդիրները

Մամիկոնյան տոհմի ծագման խնդիրներին անդրադարձել են մի շարք ուսումնասիրողներ, որոնք հիմնականում հանգել են այն եզրակացության, որ Մամիկոնյանները եկվոր են և ունեն օտար, ճենական ծագում: Այդ ավանդությունը հիշատակվում է ոչ միայն Մովսես Խորենացու և Ադոնցի մոտ, այլ նաև Փավստոս Բուզանդի և Սեբեոսին կից Անանունի երկերում:

Ապրիլ 27, 2022 - 11:25

Ֆրանց Վերֆել․ Ոչ միայն կոտորվել ու իր բնօրրանից բռնի տարհանվել է մի ամբողջ ժողովուրդ

1915 թվականին հայերը Մուսա լեռան վրա 53 օր հերոսական դիմադրություն են ցույց տվել թուրքերի դեմ:

Ապրիլ 25, 2022 - 11:07

Շատերը չգիտեն` ով է իրականում Ավրորան

Ավրորա (Արշալույս) Մարտիկյան: Ծնվել է 1901 թ. հունվարի 12-ին՝ Արևմտյան Հայաստանի Խարբերդ նահանգի Չմշկածագ գյուղում:

Ապրիլ 22, 2022 - 13:11

Բյուզանդական կայսրության հայ կայսրերն ու կայսրուհիները

«Հայաստանը Հուստինիանոսի օրոք» պատմագիտական աշխատությունը Նիկողայոս Ադոնցի ամենահետաքրքիր գործն է։

Ապրիլ 21, 2022 - 13:06

․․․երբե՛ք մի վստահեք մեծ պետությունների խոսքերին և խոստումներին

Օլիվեր Բոլդուինը 1920 թ. աշնանը ժամանեց Երևան իբրև հրետանու հրահանգիչ և եռանդուն կերպով սկսեց մարզել Հայոց բանակի հրետանավոր ստորաբաժանումները

Ապրիլ 17, 2022 - 12:02

100 տարի առաջ հայ վրիժшռnւ Արամ Երկանյանն ու Արշավիր Շիրակյանը Բեռլինում nչնչшցրին Ցեղասպանության կազմակերպիչներ Բեհաէդտին Շաքիրին և Ջեմալ Ազմիին

100 տարի առաջ, այս օրը, հայ վրիժшռnւ բազուկներ Արամ Երկանյանն ու Արշավիր Շիրակյանը Բեռլինում nչնչшցրեցին Ցեղասպանության կազմակերպիչներ դոկտոր Բեհաէդտին Շաքիրին և Տրապիզոնի քաղաքապետ Ջեմալ Ազմիին:

Ապրիլ 17, 2022 - 11:18