Վերջերս թիւրք մամուլի մէջ բոցաշունչ արտայայտութիւններ կան Հայաստանի Հանրապետութեան դէմ:

 

Հոկտեմբեր 22-ին Էնկիւրիէն հասած լուրերուն համեմատ՝ Երեւանի հայերը յարձակում գործեր են տեղւոյն թրքական դեսպանատան վրայ, վար առեր են թրքական դրօշակը, եւ փորձեր են գրաւել թիւրք պահակներուն զէնքերը: Եւ այդ դէպքերուն հետեւանքով Երեւանի թրքական գործակատարը Հայաստանէն մեկնած է դէպի Էնկիւրի:

 

Ատկէ քիչ առաջ ալ հաղորդուած էր թէ հայ հրոսախմբեր սահմանագլխին վրայ «հայ գիւղերը» կ’այրեն ու կը թալանեն, որպէս զի քաղաքական նոր կնճռոտություններ ծագին, ռուսեւթուրք յարաբերութիւնները խանգարուին եւն, եւն.:

 

Այս խնդիրներն են որ նիւթ կը հայթայթեն թիւրք լրագիրներուն, եւ ընտիր պատրուակ մը մանաւանդ հայակեր խմբագիրներուն, որոնց ամենօրեայ գործն է ատելության հուրը արծարծել թէ՛ Հայոց եւ թէ Յունաց դէմ:

 

Ակնարկուած անհաշտելի թերթերը բնականաբար ամեն բան կը վերագրեն Հայոց «լրբութեան», «յաւիտենական թշնամութեան», եւ «անխելքութեան»,- եւ միեւնոյն ատեն կը պահանջեն որ թիւրք կառավարութիւնը փոխ-վրէժի գործողութեանց սկսի անմիջապէս: Բարեբախտաբար անդին կան ուրիշ թիւրք թերթեր որ պէտք կը տեսնեն լուրջ քննութեան, եւ դիտել կուտան որ Հայաստան, ինչպէս եւ Վրաստան եւ Ազէրպէյճան, հիմա մաս կը կազմեն ռուս սովիեդական դաշնակցութեան: Այդ պարագային, եթէ իրաւ Երեւանի մէջ կամ դուրսը հակաթիւրք շարժումներ կատարած են՝ անոնց զսպանակը պէտք է փնտռուի Մոսկուայի մէջ: Եւ այս առթիւ՝ իթթիհատական Թանին թերթը նորէն մէջ կը բերէ նախապէս իր տուած այն տեղեկութիւնը թէ Սովիեդ կառավարութիւնը Թիւրքիայէն կը պահանջէր ճշդել իր ուղղութիւնը, այսինքն որոշապէս ընտրել երկու քաղաքականութիւններէն մին, կա՛մ Արեւմտեանը, կա՛մ Արեւելեանը: Թէվհիտի Էֆքեար աւելի՛ բաց կը խօսի այդ մասին,- «Հայկական անամօթութիւնը ռուսական խնդրոյն մէկ շարունակութիւնն է» կ’ըսէ:    «…Մեր մեծ յաղթանակը տանելէ եւ արեւմտեան տէրութեանց հետ հաշտութիւն կնքելէ ետք, ռուսերուն՝ մեզի հանդէպ ընթացքը փոխուեցաւ: Ռուսերը կ’ուզէին որ մենք ալ՝ միշտ իրենց պէս արեւելքի ծոցին մէջ տապլտկինք եւ արեւմուտքի հետ չհաշտուինք»:

 

Թիւրքեւռուս յարաբերութեանց մէջ ձգտում մը կամ ցրտութիւն մը կրնայ նորանոր աղէտներ բերել մեր գլխուն, որովհետեւ եթէ երբեք թշնամական գործողութիւններ կատարուին՝ Հայաստանի հողն է որ ասպարէզ պիտի դառնայ ամենէն առաջ, մինչ միւս կողմէ՝ Թիւրքիա մնացող մեր ազգակիցներն ալ հաւանօրէն պիտի ենթարկուին պէս պէս նեղութեանց: Այս մասին մեր վրայ ծանրացող մտատանջութիւնը կը թեթեւանայ, սակայն, նկատելով որ Թիւրքերը քաջ կ’ըմբռնեն Մոսկուայի դերն ու դիրքը այս տեսակ գործերու մէջ: Սովիեդ դաշնակցութեան հռչակուելէն ասդին՝ Կովկասեան երեք հանրապետութեանց արտաքին քաղաքականութեան կեդրոնը փոխադրուած է Մոսկուա: Արդէն իսկ Թիֆլիսի եւ Պագուի թիւրք գործակատարներն ալ հեռացած են իրենց նախկին պաշտօնավայրերէն:

 

Հետեւաբար, միջազգային օրինաց հակառակ Երեւանի մէջ կատարուած որեւէ արարքի համար ռուս սովիեդ կառավարութիւնն է որ պիտի պատասխանէ, կամ հատուցում պիտի ընէ: Թիւրք թերթերէն ոմանց կարծիքով՝ Կովկասեան հանրապետութեանց եւ Մոսկուայի միջեւ գոյացած դաշնակցութիւնը անընդունելի է, քանի որ պաշտօնապէս չէ ճանչուած իրենց կողմէ: Եւ սակայն հաւանական ալ չէ որ Էնկիւրիի կառավարութիւնը, ձեւանակութեանց պատճառով, անտես թողու կատարած իրողութիւն մը:

 

Ամեն պարագայի մէջ՝ Հայերը ջերմապէս փափաքող են խաղաղութեան: Ինքնապահպանութեան բնազդն իսկ այդ բանը կը պարտադրէ իրենց: Բայց եթե երբեք, դժբախտ իրադարձութեանց հետեւանքով Երեւանի կառավարութիւնը Թիւրքերու հետ խնդիր ունենայ՝ ատիկա երբեք չարդարացներ թիւրքերը որ աւելի՛ սաստկացնեն ճնշումը իրենց հայ քաղաքացիներուն վրայ:

 

Հիմա ամբողջ աշխարհի ակնկալութիւնն այն է որ Նոր Թիւրքիան քաղաքակիրթ ազգերու մեթոտները կիրարկէ իր ներքին քաղաքականութեան մէջ ալ:

 

 

 

 

Աղբյուր՝ aniarc.am