Հայերի թվաքանակը վեց հայկական վիլայեթներում և Օսմանյան կայսրությունում 19-րդ դարի վերջերին 20-րդ դարի սկզբին
Պոլսո պատրիարքարանի 1882 թվականի տվյալներով՝ Օսմանյան կայսրությունում հայերի ընդհանուր թվաքանակը կազմում էր 2 միլիոն 660 հազար հոգի, որից 1 միլիոն 630 հազարը բնակվում էր արևելյան վեց նահանգներում՝ Էրզրում/Կարին, Վան, Բիթլիս, Խարբերդ, Դիարբեքիր, Սեբաստիա/Սվաս:
Պոլսո պատրիարքարանի 1882 թվականի տվյալներով՝ Օսմանյան կայսրությունում հայերի ընդհանուր թվաքանակը կազմում էր 2 միլիոն 660 հազար հոգի, որից 1 միլիոն 630 հազարը բնակվում էր արևելյան վեց նահանգներում՝ Էրզրում/Կարին, Վան, Բիթլիս, Խարբերդ, Դիարբեքիր, Սեբաստիա/Սվաս:
Երեսուն տարի անց, Պատրիարքարանը նշում էր Օսմանյան կայսրությունում հայերի 2 միլիոն 100 հազար թիվը: Այս նշանակալի պակասը կարելի է բացատրել 1894-1896 թթ. հայկական ջարդերով, ինչպես նաև դեպի Կովկաս, Եվրոպա և Ամերիկա արտագաղթով:
1912 թ. Պատրիարքարանի տվյալներով, Օսմանյան կայսրությունում բնակվող 2.1 միլոին հայերը աշխարհագրորեն տեղաբաշխված էին՝
Թուրքական Հայաստան/Արևմտյան Հայաստան – 1 միլիոն 18 հազար հոգի,
Հայկական վեց վիլայեթներին մոտ հողեր – 145 հազար,
Կիլիկիա – 407 հազար,
Եվրոպական Թուրքիա և կայսրության այլ հատվածներ – 530 հազար:
Պատրիարքարանի 1912 թ. տվյալներով 6 նահանգներում բնակչության ազգային պատկերը հետևյալն էր՝
թուրքեր քրդեր հայեր
Էրզրում 240.000 75.000 215.000
Վան 47.000 72.000 185.000
Բիթլիս 40.000 77.000 180.000
Խարբերդ 102.000 95.000 168.000
Դիարբեքիր 45.000 55.000 105.000
Սեբաստիա 192.000 50.000 165.000
տոկոսային 25.4 % 16.3 % 38.9 %
Աղբյուրը՝ Armenia on the Toad to Independence, 1918, by Richard G. Hovannisian, University of Clifornia Press, Berkeley and Los Angeles, 1967, pp 34-37.
Աղբյուր՝ aniarc.am
Նմանատիպ Լուրեր
Հայությունը՝ Երիտթուրքերի ցույցերում
1908 թվականի Երիտթուրքական հեղափոխության օրերին արևմտահայությունը մասնակցում էր բազմահազարանոց ցույցերին «ազատություն, հավասարություն, եղբայրություն» կարգախոսներով:
1919-1920 թթ. Բաթում-Երևան «Կյանքի երկաթգիծը»
«Ազատության պաշտպան» զրահագնացքի բրիտանական զինվորական անձնակազմը, Երևան, 1920 թ.
Թուրքիայի դաշնակից ԱՄՆ-ն տապալում է Արևմտյան Հայաստանի վերադարձի ծրագիրը
Եվրոպական մեծ տերությունները և Թուրքիայի դաշնակից ԱՄՆ-ն տապալում են Արևմտյան Հայաստանի վերադարձի ծրագիրը։ ԱՄՆ-ի ու Թուրքիայի հարաբերություններում կային որոշակի կնճիռներ։ Այդ համատեքստում 2021-ին ԱՄՆ-ն ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը, թեև գործնականում մեծ հաշվով դա ոչինչ չի տալիս Հայկական հարցին։
Հայ-ադրբեջանական կոնֆերանս․ Բաքու, 1919-ի դեկտեմբերի 14
Ադրբեջանի կողմից հայ-ադրբեջանական կոնֆերանսին կմասնակցեն Ֆաթալի Խան Խոյսկին, Մամեդ Հասան Հաջինսկին և Մամեդ Ռզա Վեքիլովը։
Հայերը, Թուրքիան, Ռուսաստանը եւ Արեւմուտքը. հայացք 1891 թվականից
Ներկայացնում ենք 1891 թվականի ապրիլին ամերիկյան The Atlantic Monthly ամսագրում հրապարակված Սեմյուել Գրին Ուիլեր Բենջամինի The Armenians and the Porte հոդվածի հայերեն թարգմանությունը:
Ալեքսանդր Սոլժենիցինի նոբելյան պատմությունը
Խորհրդային Միությունում Սոլժենիցինին Նոբելյան մրցանակ շնորհելը ռումբի պայթյունի էֆեկտ ունեցավ։ Շատերն անկեղծորեն ուրախացան ռուս վառ և ազնիվ գրողի համաշխարհային ճանաչման համար: Սակայն իշխանությունները և պաշտոնական գրական հանրությունը թշնամաբար են ընդունել Շվեդիայի ակադեմիայի որոշումը։ ԽՄԿԿ Կենտկոմը Նոբելյան մրցանակակրին վարկաբեկելու մի ամբողջ ծրագիր էր մշակել։
