ԱՄՆ պետքարտուղարությունը սեպտեմբերի 10-ին տարածել է պետքարտուղար Բլինքենի հայտարարությունը Արցախում ստեղծված իրավիճակի և հայ-ադրբեջանական հակամարտության վերաբերյալ: Պետքարտուղար Բլինքենը կոչ է անում անհապաղ բացել Լաչինի և Աղդամի ճանապարհները, որպեսզի մարդասիրական բեռները մուտք գործեն Արցախ և բավարարեն մարդկանց կարիքները: Միաժամանակ, Բլինքենը նաև խոսում է վեճերի լուծման համար ուժի կիրառման անթույլատրելիության մասին: «Միացյալ Նահանգները նաև հաստատում է, որ առաջ գնալու միակ ճանապարհը խաղաղությունն է, երկխոսությունն ու Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորումը՝ միմյանց ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության փոխադարձ հարգանքի հիման վրա», հայտարարում է ԱՄՆ պետքարտուղարը:
Անշուշտ, դրանք կարևոր հայտարարություններ են, միաժամանակ մանրամասն դիտարկման կարիք ունեցող: Սակայն, ներկայումս ստեղծված իրավիճակում, մասնավորապես երբ կարծես թե բավականին ակնառու է իրավիճակի բավականին բարձր լարվածությունը, իսկ պաշտոնական Երևանն ուղիղ է հայտարարում այդ մասին, առանցքային հարցը հետևյալն է՝ ի՞նչ վիճակում է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև Միացյալ Նահանգների նախաձեռնած դիվանագիտական գործընթացը, ի՞նչ հանգրվանում, այն կա՞, թե՞ այլևս համարվում է տապալված կամ ձախողված:
ԱՄՆ պետքարտուղարության խոսնակը մի քանի անգամ հայտարարել է, որ պետքարտուղար Բլինքենի համար գործընթացը ընդհուպ անձնական հետաքրքրության և ներգրավվածության խնդիր է, հետևաբար, դրա ձախողումը նաև նշանակելու է ոչ միայն ԱՄՆ դիվանագիտական ջանքի անարդյունավետություն, այլ նաև հենց Բլինքենի անձնական ձախողում, ինչը թերևս իր ազդեցությունը կունենա նրա հետագա կարիերայի, այլ կերպ ասած՝ նախագահ Բայդենի հնարավոր երկրորդ ժամկետի պարագայում Բլինքենի աշխատանքի շարունակության վրա: Մեզ հուզողն իհարկե ոչ թե Բայդենի կամ Բլինքենի, այլ Արցախի և արցախահայության ճակատագիրն է: Ողջունելի է, երբ Նահանգների պետքարտուղարը հայտարարում է, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագիր չի կարող լինել առանց Արցախի հայության իրավունքների և անվտանգության պաշտպանության:
Ըստ Բլինքենի հայտարարության, Հայաստան-Ադրբեջան որևէ համաձայնագիր պետք է պաշտպանի այդ իրավունքներն ու անվտանգությունը: Ամբողջ հարցն այն է, թե ԱՄՆ-ը որքանով է հանձնառու պաշտպանել իր այդ մոտեցումները Ադրբեջանի ապակառուցողականությունից, և ավելին՝ Ադրբեջանի ագրեսիվ քաղաքականությունից, լինի դա ռազմական ուժի, թե այն հակամարդկային գործողությունների տեսքով, որ արտահայտվում են Արցախի տոտալ շրջափակումով: Փաստացի, այն պատկերը, որ կա այսօր, ըստ էության կամ ամերիկյան ձախողման՝ ըստ այդմ անկարողության դրսևորում է, կամ Ադրբեջանին կառուցողականության դաշտ բերելու հարցում ԱՄՆ պատրաստակամության և ցանկության անբավարար աստիճանի: