Ես խոսել եմ Իլհամ Ալիևի հետ, որպեսզի մեր խորը մտահոգությունը հայտնել Լեռնային Ղարաբաղում հումանիտար իրավիճակի վատթարացման կապակցությամբ, սոցցանցային գրառում է արել ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը: Նա կոչ է արել բոլոր կողմերին շարունակել երկխոսությունը՝ կայուն խաղաղության համաձայնագրի հասնելու համար: ԱՄՆ պետքարտուղարը դեռևս 2023 թվականի հունվարին Ալիևին խորը մտահոգություն էր հայտնել Լաչինի միջանցքի արգելափակման կապակցությամբ, միաժամանակ «հորդորելով անհապաղ» ապաշրջափակել միջանցքը, ապահովել ազատ տեղաշարժը: Ինչ է տեղի ունեցել դրանից հետո, այդ հորդորը ինչ նշանակություն կամ ազդեցություն է ունեցել, տեսանելի է բոլորիս, ու այսօր վատթարացող իրավիճակը դրա «խոսուն» վկայությունն է: Ի՞նչ նշանակություն է ունենալու ԱՄՆ պետքարտուղարի արտահայտած խորը մտահոգությունն այժմ:

 

Ադրբեջանը բա՞ց է թողնելու Հայաստանի առաքած մարդասիրական բեռները, թե՞ թույլ է տալու Կարմիր Խաչի աշխատանքի վերականգնում: Իսկ Վագիֆ Խաչատրյանի ճակատագիրը, որին ձերբակալել են հենց Կարմիր Խաչի «հովանու ներքո» սահմանը անցնելու պահին, քանի որ Խաչատրյանը ուներ առողջական խնդիր և չէր կարող այն բավարարել Արցախում, Ադրբեջանի պաշարման հետևանքով: Սրանք հարցեր են, որոնք վերաբերում են խնդրի թե լայն քաղաքական, թե մարդկային կողմերին, և որոնց հանրագումարում էլ առաջանում է հարցը՝ Բլինքենի զանգը ինչ որ բան փոխելու՞ է, թե՞ ոչ: Եվ ի՞նչ է փոխելու: Ընդամենը Բաքուն քայլեր է ձեռնարկելու Արցախում տարրական սով թույլ չտալու համա՞ր, թե՞ այդուհանդերձ քայլեր է ձեռնարկելու Լաչինի միջանցքը ապաշրջափակելու համար:

 

Հայտնի է, որ ԱՄՆ-ը փորձում է Ստեփանակերտ-Բաքու շփում կազմակերպել երրորդ երկրում: Բայց, Բաքուն հրաժարվում է այդ շփումից, կամ դրան համաձայն է միմիայն իր, այսպես ասած ռեինտեգրացիայի պայմանով: Ու Միացյալ Նահանգները անկասկած գիտե այդ մասին, որ հրաժարվում է Բաքուն, դա անելով նաև այնպիսի պայմաններ թելադրելով, որոնք որևէ ողջախոհության կանխավարկածի շրջանակում չեն կարող Արցախի համար լինել ընդունելի: Երբ ԱՄՆ պետքարտուղարը կոչ է անում «բոլոր կողմերին» շարունակել երկխոսությունը, դա ողջունելի կոչ է, սակայն, եթե այն պարզապես կոչ չէ, որ հնչեցվում է հնչեցնելու համար, ուրեմն այն հնչեցնող միջնորդը պետք է անի առավելագույնը՝ կողմերի միջև հավասարակշիռ միջավայր ապահովելու համար: Եթե չկա այդպիսի միջավայր, չի կարող լինել արդյունավետ, հուսալի, կայուն, խաղաղության միտված երկխոսություն:

 

Եվ կապ չունի արդեն, թե որ կողմն է անում այդ կոչը: Ընդ որում, այստեղ շատ կարևոր է չշփոթել հավասարակշռությունը հավասարության հետ: Հավասարակշռությունը չի ենթադրում Ստեփանակերտի ու Բաքվի հավասարություն: Միամիտ, իրականությունից կտրված կլինի այդպիսի հավասարության հիմքով բանակցության կամ երկխոսության պատկերացումը: Բայց, պետք է լինի հավասարակշիռ միջավայր, ինչի նվազագույն պայմանը այն է, որ բանակցող մի կողմի ատրճանակը չպետք է լինի մյուս կողմի քունքին: Այլապես, դա բանակցություն չէ, դա ճանապարհ է դեպի կրակոց, պարզապես ճանապարհ, որը պետք է այսպես ասած ալիբիներ ստեղծի կրակողի համար: Այստեղ է գլխավոր խնդիրը, որ պետք է լուծի որևէ միջնորդ, որն իսկապես ունի որևէ խաղաղության շահագրգռություն:

 

Աղբյուր՝ 1in.am