19-րդ դարի հայկական մամուլի «բուրավետ» գովազդները
Ի՞նչ է պատմում խոր անցյալը հայ տիկնանց բույրային քմահաճույքների մասին:
- Օծանելիք, սապօն…
- Իստակ երես…
- «Անյուտայի աչքերը» մեր դէպօյում
Սովետական տարիներին վաճառասեղանների տակից, այսինքն՝ ծանոթով, կարելի էր ձեռք բերել լեհական արտադրության «Быть может…» օծանելիքը:
Գյումրեցիները այն թարգմանաբար կոչում էին «Կըռնա էղնի»: Զրույց խանութում ՝ «Քուր ջան, կըռնա՞ էղնի, «կըռնա էղնի» ունի՞ս»:
Այսօր, թերթելով 19-րդ դարի հայկական մամուլը, շարունակելու ենք ներկայացնել արդուզարդի, այդ թվում օծանելիքի գովազդները: Եվ այսպես՝ Պօմադ «PASTA EUGENIE».
«Այդ պօմադի հնարող տիկինը, որ յայտնվեցաւ «Pasta» անունով, պատիւ ունի յայտնել յարգոյ հասարակութեան, որ «Pasta Eugenie» այժմ ստացված է և ծախվում է Թիֆլիսում պ. ԼԱՆԿՕԻ մուզիկային մագազինում, Արծրունու տանը, Վլադիկավկասում պ. ՍԵԳԱԼԻ մօտ, իսկ Ստավրապօլում ԿՈՒՐԻԼՉԷՆԿՕԻ մօտ, որտեղ ծախվում են և մնացած այստեղ յիշված արդիւնքները:
Այդ պօմադը նշանաւոր է նորանով, որ նրա գործածութեան կարճ ժամանակից յետոյ երեսը իստակվում է զանազան բիծերից, անմաքրութիւններից և խոցերից և ստանում է երիտասարդական հասակին յատուկ թարմութիւնը և գեղեցկութիւնը:
Առաջարկվում է այն անձանց, որք կամենում են իստակ և սպիտակ երեսի գոյնը ստանալ: Հնարողը երաշխաւոր է պօմադի ներգործութեան հաստատութեան համար, գրաւական կարող են լինել առնողները և այն վկայաթղթերը որք ստացված են թէ Վիէն -նայի քիմիքոս պրօֆէսօր պ.Կլեչինսկուց, թէ Մօսկվայի բժշկական վարչութեան թոյլաւութիւնը:
Մի սրուակի գինը 1ր.60կ. : Որի հետ տրվում է և նրա գործածութեան նկարագրութիւնը: Իւրաքանչիւր սրուակի վրա, ինչպէս մազերի համար, այնպէս «Pasta»-ի, գտնվում է մի առանձին դրօշմ «Ամուր»- ի պատկերով, հնարողի ստորագրութեամբ, որի վրա առնողներին խընդրում ենք ուշադրութիւն դարձնել:
Հ. Գ. «Pasta» պօմադը առաջարկվում է և նոցա, որք թէև չունեն զանազան վերև յիշված կաշու հիւանդութիւններ, բայց կամենում են ունենալ իստակ և թարմ երեսի, վզի և ձեռքերի գոյնը»:
«PASTA EUGENIE»-ի հեղինակ անանուն տիկինը սպառողներին առաջարկել է նաև ձեռքերի պօմադ.
«Այդ պօմադը այնպէս է պատրաստված, որ նրա գործածութենից յետոյ ձեռքերը ստանում են զարմանալի փափկութիւն և սպիտակութիւն. Սրուակի գինը 1ր.30կ.:
19-րդ դարի հայկական մամուլում մերթընդմերթ հանդիպում են նաև դեմքի ճերմակությունը ապահովող միջոցների գովազդներ: Շուկայում հայտնված «Ձվի կաթ» կոչվող նոր միջոցը, որ նախատեսված էր «երեսին քնքշութիւն և սպիտակութիւն տալու համար», գովազդվում էր «Մշակ» թերթում:
«….Ոչնչացնում է արևի պատճառած սևութիւնը, տալիս է կաշուին քնքշութիւն և սպիտակութիւն: Գները չափաւոր են, մեծ սրուակը, արկղիկի մէջ, 2 րուբլի, փոքրը-50: Ծախվում են բոլոր պարֆիւմերական և դեղավաճառական խանութներում: Գլխաւոր պահեստը գտնվում է Պետերբուրգում, Պուշկինսկայա փողոց 15, բնակարան N 12. պահեստի բաժանմունքները գտնվում են. Թիֆլիսում Կովկասեան դեղատան ապրանքների վաճառման ընկերութեան խանութում՝ Երևանեան հրապարակ և նրա բաժանմունքում, Միքայէլեան փողոց և Բագւում, նաև Միքայելեան կամուրջի վրա, Պապօվի և Արիստակօվի դեղատներում: Օտարաքաղաքացիների պատուէրները կատարվում են անմիջապէս՝ պօստով»:
Ժամանակին շատ հայտնի Բօրնօ տիմօլեան օճառի գովազդը ևս Մշակի 1896 թ. համարներից մեկում է: Ուրցի եթերայուղի հավելումով արտադրված այս օճառի մատակարարը պարոն Յուրգենսն էր:
«Ոչնչացնում է պեպինները, սևութիւնը, դեմքի բծերը, պուզիկները և ներգործում է ավելորդ քրտնելու դէմ, խորհուրդ է տրվում ձեռք բերել որպէս տուալէտային անուշահոտ սապօն, բարձր արժանաւորութեան: ՈՍԿԷ ՄԷԴԱԼ 1893 թւի համար:Կտորի գինը 50կ., կես կտորի՝ 30 կ.: Ծախվում է բոլոր ամենալաւ դեղագործական մագազիններում և դեղատներում: Գլխաւոր պահեստը ամբողջ Ռուսաստանի համար Գ. Ֆ. Իւրգէնսի մօտ Մօսկվայում: Դէպօ Թիֆլիսում Ագմուրօվի մօտ, դեղագործական ապրանքների առեւտրի կովկասեան ընկերութեան մէջ, Ծուրինօվի և Գրիվնակի, պ.պ. Պօպօվների և Արիստակօվի մօտ»:
Իսկ հիմա անուշաբույրերի գովազդների մասին: Եվ այսպես՝ կոտեմի և մանանեխի բարկ բույրով «Պարսկական յասաման» կոչված eau de cologne-ի, օճառի և քսուքի հավաքածուի գովազդային արշավը «Մշակ»-ի էջերում:
«Մեծ արժանաւորութեան ՀՈՏԱՒԷՏ ՋՐԵՐ «Պարսկական Եասաման». Ծաղկահոտ Օ-դէ-կօլօն «Պարսկական Եասաման», Սապօն «Պարսկական Եասաման»,Պօմադա «Պարսկական Եասաման», Ընկերութիւն ԲՐՕԿԱՐ ԵՒ ԸՆԿ. Պրէյս-կուրանտը ձրի»:
Ի՞նչ է պատմում խոր անցյալը հայ տիկնանց բույրային քմահաճույքների մասին: Պատմում է ազգագրագետ, դիզայներ-ոճաբան Վահե Քոթանյանը.
Հայկական օծանելիքի մասին առաջին հիշատակությունը Քրիստոսից առաջ 5-րդ դարում է Քսենոփոնի «Անաբասիս» աշխատության մեջ, որտեղ բառացիորեն նշվում է, որ Արածանիի հովտում, կոնկրետ Արևմտյան Արմենիայի շրջանում, որտեղ տիրույթները պատկանում էին Տիրիբազոսին, այդ ժամանակ հայկական հատվածում ստեղծվում էին օծանելիքներ և յուղեր, որոնց հիմքը երկուսն էին՝ խոզի ճարպը և կտավատի ձեթը: Որից մեկը լինում էր քսայուղային տարբերակով ավելի պինդ և հեղուկ տարբերակով, որն իրհարկե կտավատի ձեթի արդյունքում էր ստացվում: Դրանց խառնում էին տարբեր բուսական միջամտություններ, որոնք որ բույր էին ավելացնում այս ամենին:
Իսկ ի՞նչ բույրեր էին նախընտրել հայ տիկնայք 19-րդ դարում: Շարունակում է Վահե Քոթանյանը:
18-19-րդ դարերում հայ կանայք օգտագործում էին 3 միջոցներ, որոնք կրկին բուսական ծագման էին: Դրանցից մեկը մեխակն էր, որ կարվում էր հագուստի թեզանիքներին և օձիքի հատվածում և ամեն շարժվելիս ու պարերի ընթացքում այդ բույրը տարածվում էր: Երկրորդը շամամն է, որ հայտնի է հայակական ազգային երգերում, որը անմիջական ասոցիատիվ տարվում է կնոջ կրծքի փոխհարաբերության հետ: Ինչո՞ւ, որովհետև սրտանոցի մեջ պահվում էր վայրի շամամ՝ սեխը, որն ուներ դառնահամություն, բայց ուներ շատ նրբահամ բույր: Կիրառության մեջ էր մտնում նաև Վանա լճի շրջանում Արտամետ հայտնի խնձորը, որը յուրահատուկ էր ոչ միայն իր տարանջատված կորիզներով, որը շրխկան էր օգտագործվում որպես ձայնի ազդարարման միջոց , այլ նաև բույրի հետ կապված: Որովհետև Արտամետի խնձորները կանայք իրենց սրտանոց-կրծկալների մեջ էին պահում և բույրն ամբողջովին տարածվում էր դրա միջոցով:
Այս ամենից զատ, այսպես ասած, եվրոպական արտադրության շուշանի, եղրևանու, պաչուլիի, հափրուկի, մանուշակի, արևադարձի բույրերով օծանելիքի սրվակներն ու օճառները, դիմափոշիներն ու քսուկները 19-րդ դարի վերջում դարձան կանանց արդուզարդի սեղանի անբաժան մասը:
«Յայթայթող բարձրագոյն դրան Ա.Րալլէ եւ Ընկ.
Օծանելիքներ, «Անիւտայի աչքերը», օծանելիք, փոշի և սապօն Մօսկվա, Սօլոդովնիկովի պասսաժ, Տվէրսկայա, տուն Սպիրիդօնօվի: Պետերբուրգ Նեւսկի 18 և Ռուսաստանի յայտնի խանութներում»:
Մեր ժամանակների ամենից հայտնի պարֆյումերներից մեկը մեր հայրենակից Ֆրենսիս Քյուրքչյանն է:
Նա «Ժան Պոլ Գոտյեի»,«Էլիզաթեթ Արդենի»,«Բըրբերիի » և այլոց համար ստեղծել է 100-ից ավել բույրեր, 18-րդ դարավերջի Ֆրանսիայի արքունիքի պարֆյումերի տետրակների օգնությամբ վերակերտել է Մարի Անտուանետի սիրած բույրը «Sillage de la Reine»՝ «Թագուհու արթնացումը», որ վաճառվում է միայն Վերսալի պալատում։ Այսօր նրա մասին գրում են աշխարհի լավագույն թերթերը:
Աղբյուր՝ armradio.am
Նմանատիպ Լուրեր
Հայությունը՝ Երիտթուրքերի ցույցերում
1908 թվականի Երիտթուրքական հեղափոխության օրերին արևմտահայությունը մասնակցում էր բազմահազարանոց ցույցերին «ազատություն, հավասարություն, եղբայրություն» կարգախոսներով:
1919-1920 թթ. Բաթում-Երևան «Կյանքի երկաթգիծը»
«Ազատության պաշտպան» զրահագնացքի բրիտանական զինվորական անձնակազմը, Երևան, 1920 թ.
Թուրքիայի դաշնակից ԱՄՆ-ն տապալում է Արևմտյան Հայաստանի վերադարձի ծրագիրը
Եվրոպական մեծ տերությունները և Թուրքիայի դաշնակից ԱՄՆ-ն տապալում են Արևմտյան Հայաստանի վերադարձի ծրագիրը։ ԱՄՆ-ի ու Թուրքիայի հարաբերություններում կային որոշակի կնճիռներ։ Այդ համատեքստում 2021-ին ԱՄՆ-ն ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը, թեև գործնականում մեծ հաշվով դա ոչինչ չի տալիս Հայկական հարցին։
Հայ-ադրբեջանական կոնֆերանս․ Բաքու, 1919-ի դեկտեմբերի 14
Ադրբեջանի կողմից հայ-ադրբեջանական կոնֆերանսին կմասնակցեն Ֆաթալի Խան Խոյսկին, Մամեդ Հասան Հաջինսկին և Մամեդ Ռզա Վեքիլովը։
Հայերը, Թուրքիան, Ռուսաստանը եւ Արեւմուտքը. հայացք 1891 թվականից
Ներկայացնում ենք 1891 թվականի ապրիլին ամերիկյան The Atlantic Monthly ամսագրում հրապարակված Սեմյուել Գրին Ուիլեր Բենջամինի The Armenians and the Porte հոդվածի հայերեն թարգմանությունը:
Ալեքսանդր Սոլժենիցինի նոբելյան պատմությունը
Խորհրդային Միությունում Սոլժենիցինին Նոբելյան մրցանակ շնորհելը ռումբի պայթյունի էֆեկտ ունեցավ։ Շատերն անկեղծորեն ուրախացան ռուս վառ և ազնիվ գրողի համաշխարհային ճանաչման համար: Սակայն իշխանությունները և պաշտոնական գրական հանրությունը թշնամաբար են ընդունել Շվեդիայի ակադեմիայի որոշումը։ ԽՄԿԿ Կենտկոմը Նոբելյան մրցանակակրին վարկաբեկելու մի ամբողջ ծրագիր էր մշակել։
