Ո՞րն է այն երկիրը, որն առաջինը ճանաչեց Արցախի ինքնորոշման իրավունքը, եւ ո՞ր երկիրն իրականացրեց Կոլցո գործողությունը
Արցախցի քաղաքագետ Դավիթ Կարաբեկյանը գրում է.
Շնորհավորում եմ բոլորին Արցախի անկախության տոնի առթիվ, և ուզում եմ մի քանի խոսք ասել ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի կողմից մեզ աջակցության կապակցությամբ զարմանքի մասին։
Նախ, ո՞ր երկիրն է առաջին անգամ Արցախը Մայր Հայաստանին վերամիավորելու շարժման սկզբից ի վեր ճանաչելԱրցախիինքնորոշման իրավունքը և աջակցել Հայաստանի անկախության համար մղվող պայքարին՝ դատապարտելով և անընդունելի անվանելով զանգվածային բռնությունները երկրների և ժողովուրդների նկատմամբ, որոնք պայքարում են ինքնորոշման և անկախության (ազատության) համար։
Երկրորդ, ո՞ր երկիրն է հայտարարել ԼՂ-ն Ադրբեջանին ենթարկելու անհնարինության մասին և փաստորեն դադարեցրել է ադրբեջանական զորքերի առաջխաղացումը 1992 թվականին՝ թույլ չտալով Թուրքիային ներխուժել Հայաստան նույն տարում, ինչպես նաև բյուջեում միջոցներ է հատկացրել Արցախին օգնության համար։
Բացի այդ, արևմտյան երկրների զինվորները կրակե՞լ են հայերի վրա, մասնակցե՞լ են մեր դեմ բռնություններին, օրինակ՝ տխրահռչակ «Օղակ»-ի նման գործողություններին, 1992-ին Շահումյանի գրավմանը, զենք մատակարարե՞լ են Հայաստանի թշնամիներին կամ ակտիվորեն մասնակցել (օգնել) նրանց հայ ժողովրդի ցեղասպանության հարցում:
Բայց նայեք Անկարայում 1920 թվականին Հայաստանի դեմ պատերազմում բոլշևիկյան Ռուսաստանի եղբայրական օգնությունը Թուրքիային և Ադրբեջանին հիշատակող հուշարձանին։ Ռուսաստանի ղեկավարը 44-օրյա պատերազմի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանի կոչերից հետո ամեն կերպ ծաղրում էր մեզ և օգնեց Թուրքիային ու Ադրբեջանին ոչնչացնել մեզ։
Եվ դրանից հետո մենք ոչ մի անգամ շնորհակալություն չենք հայտնել այն երկրին, որը մեզ ձեռք մեկնեց, երբեք չխնդրելով նրանից ճանաչել Արցախի անկախությունը (կամ նրա ինքնորոշման իրավունքը), ինչ-ինչ պատճառներով վիրավորվելով ամերիկացիներից և Արևմուտքից ընդհանրապես։
Մեր անկախությունը ճանաչեցին ԱՄՆ-ի և Ավստրալիայի ավելի քան տասը նահանգներ, ինչպես նաև Ֆրանսիայի և Բելգիայի բարձրագույն ներկայացուցչական իշխանությունները։ Չգիտես ինչու, վախենում ենք նույնիսկ մտածել և չառաջարկել միջազգային խաղաղապահ կոնտինգենտի, դիտորդների մասնակցություն և նույնիսկ միջազգային մանդատ շնորհել Արցախում խաղաղապահ գործողությանը մասնակցող ուժերին։
Հետաքրքիր է, Արցախի նախագահի, պետնախարարի, խորհրդարանի նախագահի, ԱԳ նախարարի խիղճը չի՞ տանջում, երբ մերժում են ԵԱՀԿ ղեկավարության հետ հանդիպման առաջարկները, դեմ են արևմտյան միջնորդությանը և անգամ ինքնորոշման իրավունքի ճանաչմանը միայն այն պատճառով, որ դա «խանգարում է Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ ջանքերին»։
Դուք պատասխանատվություն կրո՞ւմ եք այդ ջանքերի այնպիսի արդյունքների համար, ինչպիսիք են Խծաբերդի գրավումը Վլադիմիր Վլադիմիրովիչին ծառայող Նիկոլ Փաշինյանի հրամանով, այնուհետև՝ Փառուխի և Քարագլխի բարձունքների հանձնումը՝ 14 զոհ, Բերձորի, Աղավնոյի, Ներքին Սուսի հանձնումը, Բերձորի միջանցքի նեղացումը։ Արցախի զինվորականների ու խաղաղ բնակիչների զոհվելու համար, Արցախից ծանր տեխնիկան դուրս բերելու համար։ Ի դեպ, Անկարայի և Բաքվի բարեկամ Սերգեյ Լավրովն այս ամենում գործնականում ճանաչեց Մոսկվայի դերը…