Հայաստանին ընդհանրապես նախագահ պե՞տք է
Քաղաքացիական պայմանագիր կուսակցությունը պաշտոնապես ազդարարել է նախագահի պաշտոնի համար Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Վահագն Խաչատուրյանին առաջադրելու որոշումը:
Վահագն Խաչատուրյանն ինչպես հայտնի է, եղել է ՀԱԿ կուսակցության անդամ, իսկ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի նախագահության շրջանում էլ զբաղեցրել է Երևանի քաղաքապետի պաշտոնը: Խաչատուրյանը հայտարարել է, որ 2017 թվականից իրեն համարում է անկուսակցական: Չնայած դրան, գործող իշխանությանն ընդդիմադիր գրեթե բոլոր շրջանակները, մասնավորապես խորհրդարանական ընդդիմություն դիտվող ուժերը նրան համարում են քաղաքականացված, իշխող ուժի այսպես ասած քաղաքական թիմակից: Սրա համար հիմք է ծառայում և այն, որ Խաչատուրյանը խորհրդարանական մեծամասնության ձևավորած կառավարության անդամ է:
Անկասկած է, որ նրա թեկնածության քննարկումներում ընդդիմախոսության կամ քննադատության մեխը լինելու են քաղաքական այդ հանգամանքները, կենսագրական հին ու նոր քաղաքական դրվագները: Ֆորմալ առումով դրանք իհարկե խոցելի են դարձնում թեկնածուին, հաշվի առնելով այն «աուրան», որ նախագահի պաշտոնի համար պահանջում է սահմանադրական հիմնավորումը կամ ձևակերպումը: Ամբողջ հարցն այն է սակայն, որ Հայաստանի Սահմանադրությունը երկրի նախագահի պաշտոնի համար ձևավորում է «արհեստական աուրա»: Այլ կերպ ասած, երկրի նախագահի այդ «համազգայնության» պահանջը թե անհրաժեշտությունը արհեստական է: Ընդ որում, այդ արհեստականությունը բխում էր նախկին կառավարող համակարգի դե ֆակտո տրամաբանությունից, գործնականում հակասելով խորհրդարանական կառավարման մոդելի տրամաբանությանը: Մի մարմին, որը ձևավորվում է խորհրդարանական մեծամասնության կամքով, չի կարող ձևավորվել այդ կամքի քաղաքական բաղադրիչին հակառակ: Ըստ այդմ, նախագահի ցանկացած թեկնածու ենթակա է լինելու այդ տրամաբանությանը:
Հետևաբար, ավելորդ և արհեստական համազգայնության և դրանից բխեցվող աղմուկի փոխարեն, պետք է պարզապես կողմնորոշվել կառավարման մոդելի հարցում: Այլապես, վերկուսակցականության, վերքաղաքականության մասին զեղումները ընդամենը արհեստածին են, բացարձակապես ոչ պրակտիկ, ըստ այդմ միանգամայն ավելորդ և անպտուղ: Այդ «զեղումները» անհրաժեշտ էին նախկին կառավարող համակարգի տրամաբանության համատեքստում, որովհետև այդ համակարգը գործում էր ստվերային ինստիտուցիոնալության սկզբունքով և դե յուրե խորհրդանշական նախագահը դե ֆակտո ուներ ավելի ուժեղ լինելու պահանջվածություն այդ համակարգի գլխին գտնվող Սերժ Սարգսյանի համար: Պետք է դեն նետել արհեստածին ավելորդություններն ու անգամ գալ քննարկման՝ եթե Հայաստանը մնում է խորհրդարանական կառավարմամբ պետություն, եթե խորհրդարանը մնում է միակ ներկայացուցչական առաջնային մանդատը, ապա ընդհանրապես որքանո՞վ է անհրաժեշտ նախագահի արհեստական պաշտոնը, եթե դրա համար պահանջվող տարեկան միջոցները հնարավոր է ուղղել առավել գործնական նպատակների:
Հեղինակ՝ ՀԱԿՈԲ ԲԱԴԱԼՅԱՆ
1in.am
Նմանատիպ Լուրեր
