Հայտարարության մեջ նշվում է, որ այս տարվա հունիսի սկզբին Ադրբեջանը հայտարարեց, որ Հայաստանի Երասխ բնակավայրում կառուցվում է մետալուրգիական գործարան, որը բնապահպանական խնդիրներ կստեղծի իրենց երկրի համար։ Հայաստանում գործող GTB Steel ընկերությունը հունիսի 8-ին հայտարարություն է տարածել՝ նշելով, որ ստացել է շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության դրական գնահատական՝ համապատասխան միջազգային ստանդարտ փորձարկման պահանջներով։

Հինգ օր անց՝ հունիսի 13-ին, Ադրբեջանը սկսեց կրակել կառուցվող գործարանի ուղղությամբ։ Գնդակոծությունները շարունակվում են մինչ օրս։ Այս ընթացքում ծանր վիրավորվել է 2 աշխատակից, վնասվել և շարքից դուրս են եկել ընկերության տրակտորը, կռունկը և բեռնատարը։ 

Ընկերությունները կարևորում են հետևյալ հիմնական կետերը.

1. Այն պնդումները, թե Երասխում կառուցվող գործարանը բնապահպանական խնդիր է ստեղծելու Ադրբեջանի համար, սուտ են։ Գործարանը մետալուրգիական կոմբինատ չէ, որտեղ հանքաքարից մետաղ է արդյունահանվում, այլ ձուլարան, որտեղ ձուլման ընթացքում պատրաստի մետաղները վերամշակվում են ամրանների։ Միևնույն ժամանակ, վնասակար արտանետումներ չկան ո՛չ մթնոլորտ, ո՛չ շրջակա միջավայր, ո՛չ պոչամբարներ։ Թափոններ նույնպես չկան։ Ադրբեջանի մայրաքաղաքում այժմ գործում է նմանատիպ գործարան՝ «Բաքվի մետալուրգիական ընկերություն», որը տարեկան 4 անգամ ավելի շատ երկաթ է ձուլում, քան նախատեսվում է ձուլել Երասխի կոմբինատում, և գտնվում է բնակելի շենքերից 400 մետր հեռավորության վրա։

2. Երասխ համայնքի բնակելի տները գտնվում են գործարանից մոտ 300 մետր հեռավորության վրա, իսկ մոտակա ադրբեջանական Հայդերաբադ գյուղը գտնվում է 1,8 կմ հեռավորության վրա։ Ուստի Ադրբեջանի համար բնապահպանական խնդրի ստեղծումն այստեղ նպատակ չի կարող լինել։ Նմանատիպ գործարան կա Հայաստանի Չարենցավան քաղաքում, որը 1,8 կմ շառավղով ընդգրկում է տասնյակ հազարավոր բնակիչներով ամբողջ քաղաքն ու շրջակա գյուղերը։

3. Կայանը կաշխատի ջրային հովացման համակարգով, որտեղ օգտագործվող ջուրը գտնվում է ներքին շրջանառության մեջ և երբեք դուրս չի գալիս գործարանի տարածքից: Դա նման է մեքենայի շարժիչի հովացուցիչ նյութին, որը երբեք դուրս չի գալիս մեքենայից: Արաքս գետը, որի մասին ադրբեջանցիները խոսում են հնարավոր աղտոտվածության մասին, գտնվում է գործարանից 6 կմ հեռավորության վրա։ Եթե ​​անգամ հիմնադիրները ցանկանային գետն աղտոտել, չէին կարող։

4. Գործարանի վառարանային ծխնելույզը կունենա 33 մետր բարձրություն և եռաստիճան ֆիլտրման համակարգ, որի շնորհիվ բարձրացող օդը բացասական ազդեցություն չի ունենա շրջակա միջավայրի վրա։ Դա հաստատվել է ավելի քան 6 ամիս տեւած փորձաքննության ընթացքում։

«Այսպիսով, մենք չենք խախտել միջազգային կոնվենցիաների ոչ մի դրույթ, որը մատնանշել է Ադրբեջանը, քանի որ գործարանի տեսակը, որը մենք կառուցում ենք և արտադրողականության մակարդակը անդրսահմանային ազդեցություն չունեն: Այս պնդումներն ապացուցելու համար մենք պատրաստ ենք քննարկել դա միջազգային փորձագետներ հետ անձամբ և հեռակա կարգով:

Վերոնշյալին կհետևեն միջազգային իրավական հարթակներում մեր գործողությունները, որոնց համար մենք ծախսեր չենք խնայի և կպահանջենք փոխհատուցում կատարված ներդրումների, կրած վնասների և չստացված օգուտների համար։ Մենք ընդգծում ենք, որ ունենք բոլոր հիմքերը, այդ թվում՝ արձանագրված մոտ 40 երկրների դիվանագիտական ​​ներկայացուցիչների կողմից։

Եթե ​​Ադրբեջանն անտեսի այս հայտարարությունը և կրկին կրակ բացի անզեն աշխատողների վրա, մենք դա կտեսնենք որպես ուղղակի հարված ամերիկյան կապիտալին, որը ոչ թե բնապահպանական դրդապատճառ է, այլ զուտ քաղաքական որոշում»,- ասվում է հայտարարության մեջ։