Այս մասին այսօր՝ հունիսի 20-ին՝ 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի նիստում, ասաց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։

 

 

«Այս փաստաթուղթը (Ստամբուլյան) արձանագրում էր ԼՂ հարցի կարգավորման վերաբերյալ հայկական հիմնարար պատկերացումների մահը։ Ճիշտ է, այն չի ընդունվել, ընդ որում՝ կա կարծիք, և ես կիսում եմ այդ կարծիքը, որ այս փաստաթղթի իրականացումը կանխել են Կարեն Դեմիրճյանն ու Վազգեն Սարգսյանը իրենց կյանքով։ Եթե այդ փաստաթղթերին ուշադրություն դարձնենք, 1999 թվականի օգոստոս, սեպտեմբերի, հոկտեմբեր, նոյեմբեր ամիսների մասին է։

Վազգեն Սարգսյանի ելույթը կա՝ «Մեղրին սովորական տարածք չէ», հուշերը կան, վկա կա՝ պաշտպանության նախարարն այդ ժամանակ։ Դեռ մեր իշխանության օրոք պաշտոնյա լինելուց շատ առաջ հարցազրույց է տվել և վկա էլ է այդ մասին։ Ճիշտ է, այն իրավական ուժ չի ստացել, բայց նման փաստաթղթերը ձևավորվում են կողմերի հետ քննարկումների, զրույցների ու բանավեճերի արդյունքում։ Բոլոր թեմաները, որոնք այն ժամանակ քննարկվել են, նորից հայտնվում են բանակցային սեղանին։ 22 տարի մեր հանրությունը այս հարցի շուրջ ոչինչ չէր լսել մի պարզ պատճառով, որովհետև ԼՂ հարցի շուրջ կար երկու իրականություն՝ նեղ փորձագիտական և լայն հանրային, որոնք իրար հետ չէին համագործակցում, հակադիր էին իրար, և երբեմն չէին կռահում մեկը մյուսի գոյության մասին։

Իրավական ուժ չուներ նաև 1996 թվականի ԵԱՀԿ Լիսաբոնի գագաթնաժողովի նախագահողի հայտարարությունը, բայց այն արտահայտում է միջազգային հանրության տեսակետը։ 1999-2000 թվականների արդյունքով ՀՀ-ն և ԼՂ-ն հայտնվեցին միջազգային նեղ փորձագիտական մամլիչի ատամների արանքում, և դրանք կրիայի քայլերով սկսեցին սեղմել»,- ասաց նա։

Այնուհետև վարչապետը վերադարձավ բանակցային գործընթացի ընթացքին:

«Բանակցային գործընթացին վերադառնալով՝ պետք է նշենք, որ հոկտեմբերի 27-ից հետո վերը նշված փաստաթուղթը վերաձևակերպվեց Քիվեսթյան գործընթացի, որի առանցքային իմաստը հետևյալն էր՝ Հայաստանը Ադրբեջանին պետք է տար ոչ միայն Մեղրիի շրջանը, այլ ամբողջությամբ և այդտեղով անցնող արտատարածքային միջանցք՝ փոխարենը ստանալով Լաչինի միջանցքը։ Այստեղ էական տարբերությունն այն էր, որ ԼՂ-ն ոչ թե պետք է դուրս լիներ Ադրբեջանի կազմից, այլ լինել Ադրբեջանի կազմում ինքնավարության կարգավիճակով։ Սա էլ լուսաբանված նրբություն չէ, որովհետև տարածքային փոխանակման կոնցեպտի շրջանակում դա արդարացնելու համար փորձ էր արվում ներկայացնել, որ Քվիեսթը իրականում ԼՂ անկախության մասին է, բայց երբ որ այդ ժամանակաշրջանի հայաստանյան և միջազգային ամենահեղինակավոր մամուլն ենք նայում և արտահոսքերը, որովհետև արխիվային փաստաթղթեր չկան, ինչն էլ որ բացահայտվել է արտահոսքերի շնորհիվ է բացահայտվել, Քիվեսթի շուրջ էլ բանակցության չեկան»,- նշեց նա:

  

Աղբյուր՝ armtimes.com