«Թուրքիան ոչ միայն հերքում է Հայոց ցեղաս պանության փաստը, այլեւ կե-ղծnւմ է պատմությունը, ինչն ամենամեծ վիրավnրшնքն է նախ զnհերի, ապա զnհերի հետնորդների համար: Դա թունավորում է իրականությունը եւ երկու երկրների միջեւ հարաբերությունները,- Արմե նպրեuի հետ ունեցած զրույցում նման հայտարարություն արեց «Ցեղասպանության հակառակորդների միության նախագահ Ալի Էրթեմը, ով ազգությամբ թուրք է, սակայն ներկայում բնակվում է Գերմանիայում:

1998-ից գործող այդ միությունն արդեն շուրջ 10 տարուց ի վեր պայքարում է Հայոց ցեղասպանության ճանաչման համար` պահանջելով Թուրքիայից ի վերջո ընդունել իր կողմից իրականացված մեղuագnրծnւթյnւնը: Ինչպե՞ս է պատահել, որ ազգությամբ թուրք մտավորականն սկսել է խոսել Հայոց ցեղասպանությունից եւ, ի վերջո, զբաղվել դրա ճանաչման խնդրով հարցին ի պատասխան` նա նշեց, որ երկար տարիներ ի վեր զբաղվելով պատմությամբ` ինքն ուսումնասիրել է տարբեր աղբյուրներից ստացված տեղեկությունները Հայոց ցեղասպանության մասին, ինչն էլ հիմք է հանդիսացել «ճշմարտության որոնման համար:

Թուրքական քաղաքական եւ ýիզիկական ճնշnւմների ներքո նա տեղափոխվել է Գերմանիա, որտեղ եւ ներկայում բնակվում է ու զբաղվում Հայոց ցեղասպանության ճանաչման գործով:

«Այժմ ես կարողանում եմ ավելի անկախ աղբյուրներից պատմությունն ուսումնասիրել, ցեղասպանության մասին բոլոր հրապարակումներին ծանոթանալ եւ սեփական հետազոտություններն իրականացնել այդ փաստացի nճրшգnրծnւթյшն վերաբերյալե,-ասաց նա` տեղեկացնելով նաեւ, որ ինքն արդեն մի շարք այդպիսի աշխատանքների հեղինակ է: Խոսելով Գերմանիայի` Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ ունեցած դիրքորոշման մասին` Ա. Էրթեմը նշեց, որ այդ պետության կողմից ընդունված բանաձեւը մի քայլ է իրականության ճանաչման ուղղությամբ, այն դեպքում, երբ Գերմանիան ցեղասպանության տարիներին թուրքական կողմին զենքի հիմնական մատակարարներից մեկն է եղել:

Նրա խոսքով` Գերմանիան պետք է իր հերթին այդ իրադարձությունն իր անունով կոչի եւ համապատասխան վերաբերմունք ցուցաբերի: Այդ երկիրը կարող է նաեւ նպաստել, որպեսզի Թուրքիան եւս ճանաչի ցեղասպանությունը, «որի մասին որեւէ կասկած չկա, եւ որի հիմնական պատասխանատվությունը կրում է հենց Թուրքիան: Ա. Էրթեմը վստահ է, որ թուրքական դպրոցներում պատմությունը սխալ է մատուցվում, կեղծված, ինչը պախարակվում է Թուրքիայում գոյություն ունեցող մարդու իրավունքների պաշտպանության մարմինների, ինչպես նաեւ որոշ մտավորականների եւ պատմագետների կողմից, ովքեր դեմ են արտահայտվում պատմության կեղծմանը:

Թուրք մտավորականը միաժամանակ նաեւ հավատում է, որ հայ-թուրքական սահմանն ի վերջո կբացվի: Նրա դիտարկմամբ` կան արդեն հավատ ներշնչող որոշակի նշաններ: Ա. Էրթեմը երկկողմանի կարեւոր է համարում երկու երկրների միջեւ հարաբերությունների ցանկացած բարելավումը եւ իր հերթին պահանջում սահմանների բացում: Սահմանի փակումը, նրա գնահատմամբ, մարդու իրավունքների դեմ կատարված քայլ է: Ա. Էրթեմի դիտարկմամբ` հատկապես Թուրքիայի սահմանամերձ բնակավայրերի բնակիչները ցանկանում են, որպեսզի բացվեն Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ սահմանները:

Աղբյուր՝ slim.am