Հայաստանի արտգործնախարարությունը մտահոգություն է հայտնել ապրիլի 12-ին տեղի ունեցածի կապակցությամբ, երբ ռուս խաղաղապահները Հայաստանի ԱԺ  ընդդիմադիր խմբակցությունների պատգամավորներին թույլ չեն տվել մուտք գործել Արցախ: Հայաստանի ԱԳՆ-ը հայտարարել է, որ դա նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության խախտում է, քանի որ դրանում հստակ ամրագրված է Լաչինի միջանցքով Հայաստանի և Արցախի միջև անխափան կապի ապահովումը: «Հայտարարության բոլոր կողմերը պետք է խստորեն հետևեն դրա տառին և ոգուն, ինչպես նաև իրականացնեն ստանձնած պարտավորությունները»,- ասված է հայտարարության մեջ: Ինչպես դրանից ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, ռուս խաղաղապահները արգելել են Արցախ մտնել ՀՀ ԱԺ երկու ընդդիմադիր խմբակցությունների պատգամավորներին, որոնք ապրիլի 12-ի առավոտյան հայտարարել էին, թե բոյկոտում են խորհրդարանի հերթական քառօրյան և մեկնում են Արցախ՝ ծանր իրավիճակում արցախցիների կողքին լինելու և նրանց գոտեպնդելու համար:

Արցախցիներին «գոտեպնդել» խորհրդարանական ընդդիմությանը փաստորեն չհաջողվեց, բայց նրանց հաջողվեց ստեղծել իրավիճակ, երբ Հայաստանի արտգործնախարարությունը փաստացի ստիպված էր կոշտ հայտարարություն անել ռուս խաղաղապահների հասցեին: Դա՞ էր Հայաստանի ընդդիմադիր խմբակցությունների և նրանց առաջնորդների նպատակը, հատկապես Միրզոյան-Լավրով հանդիպումից հետո, որտեղ Լավրովը հայտարարեց, թե Հայաստանի քաղաքական ղեկավարությունն ու հայ ժողովուրդը գնահատում են խաղաղապահների դերն ու առաքելությունը: Թե՞ Արցախի ճանապարհին տեղի ունեցած միջադեպը տեղավորվում էր Ռուսաստանի նպատակների շարքում, իսկ Հայաստանի խորհրդարանի ընդդիմադիր խմբակցությունները կամ ուժերը պարզապես հերթական անգամ ծառայեցին իբրև այդ նպատակների գործիք:

Մյուս կողմից հարց է առաջանում, թե Ռուսաստանի ինչի՞ն էր պետք տալ այդպիսի միջադեպի տեղիք: Դա սադրա՞նք էր Երևանի նկատմամբ, ճնշու՞մ՝ հատկապես ֆրանսիացի համանախագահի այցից հետո: Համենայնդեպս ուշադրության արժանի հանգամանքներից մեկն այն է, որ հենց այդ այցից հետո խորհրդարանական ընդդիմությունը հանկարծ որոշեց իրականացնել ցուցադրական այց-ակցիա Արցախ: Թե՞ Ռուսաստանը հաշվեց ավելի երկար, դիտարկելով հնարավորություն, որ Հայաստանի խորհրդարանի ընդդիմադիր խմբակցությունների արցախյան այցը ունի տրամաբանություն կամ կարող է վերաճել տրամաբանության, որն այսպես ասած ճնշող է իր շահերի համար: Այն իմաստով, որ Հայաստան-Արցախ սուբյեկտային տարանջատման որևէ էական քայլ կարող է ընդլայնել Հայաստանի դիվանագիտական մանևրի հնարավորությունը, ինչի շնորհիվ կարող է բարձրանալ ու առավել առարկայանալ կայունության ու անվտանգության համար Ռուսաստանի պատասխանատվության խնդիրը: Այդ դեպքում ստացվում է, որ խորհրդարանական ընդդիմությունը ոչ թե  Ռուսաստանի նպատակն էր սպասարկում, այլ հակառա՞կը: Հնարավո՞ր է այդպիսի բան, առավել ևս ուժերից, որոնք խոսում են Ռուսաստանի հետ առավել խորը ինտեգրացիայի և անգամ «միութենական պետության» հարց քննարկելու պատրաստակամության մասին:

Հատկանշական է նաև այն, որ աղմկոտ միջադեպը հաջորդում է բրյուսելյան հանդիպմանը և դրա «հետքով» Միրզոյան-Բայրամով հեռախոսազրույցին, որի ընթացքում քննարկվել էին բրյուսելյան հանդիպումից հետո ազդարարված համաձայնությունների հետ կապված հարցեր՝ մինչև ապրիլի վերջ սահմանազատման և սահմանագծման հարցերի հանձնաժողով ստեղծելու, ինչպես նաև խաղաղության պայմանագրի բանակցություն նախապատրաստելու մասին:

Պարզ է, որ տեղի ունեցած միջադեպը առաջացնում է որոշակի լարվածություն և մեծ կասկածի տակ դնում բրյուսելյան քննարկումների «ժամանակացույցը»: Դա Ռուսաստանի՞ն էր պետք, թե՞ մանևրը պետք էր նաև Հայաստանին: Այյդ դեպքում, Ադրբեջանին պետք է, որ անհրաժեշտ չլիներ անել քայլեր, որոնք կխանգարեն բրյուսելյան օրակարգին, հետևաբար Բաքուն պետք է դժգո՞հ լինի, որ ռուս խաղաղապահները փակել են հայաստանյան խորհրդարանական ընդդիմության ճանապարհը դեպի Արցախ: Մինչդեռ խորհրդարանական ընդդիմությունը հայտարարում է, որ Բաքվի պահանջով են խաղաղապահները փակել ճանապարհը: Անկասկած է, որ տեղի ունեցածը լայն իմաստով աշխարհակարգային բարդ պայքարի ռեգիոնալ ազդեցության դրսևորումն է, այլ ամենևին ոչ՝ թեկուզ աղմկոտ, բայց շարքային միջադեպ:

Աղբյուր՝ 1in.am