-Միանշանակ Ալիևին։ Փաշինյանն իր  վերջին հայտարարությամբ նշում է, որ  Հայաստանը պատրաստ է ճանաչել Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը։ Կարող ենք ասել, որ նա արել է մի դիվանագիտական քայլ, որը թույլ է տալիս հիմքեր ստեղծել Միշելի այս հայտարարության համար։ Ալիևը սա շատ լավ հասկանում է։ Ինչո՞վ է  պատասխանել Ալիևը Փաշինյանի հայտարարությանը՝ Լաչինում այդ մարազմատիկ ելույթով, որտեղ կային միայն սպառնալիքներ։ Երևանից եկավ պատասխան, որտեղ հղումներ արվեցին ու նշվեց, որ կարծես թե պարոն Ալիևը չի ցանկանում անել այն, ինչի մասին եղել են պայմանավորվածություններ Բրյուսելում, ինչու ոչ՝ նաև Վաշինգտոնում։ Այս ամենը շատ տրամաբանական էր։ Հայաստանից այլևս ակնկալիքներ չկան արևմուտքում, որովհետև Հայաստանը համաձայնել է մաքսիմալ զիջումների։ Մեծ հաշվով, Փաշինյանը համաձայնել է այն պլաններին, որ նրան մատուցվել է Վաշինգտոնում ու Բրյուսելում։ Քիշնևում խոսքը հենց այս մասին է լինելու։ Ինչու՞ եմ ես ասում, որ այդ հանդիպումը բխում է մեր շահերից, որովհետև Ալիևը սկզբնական շրջանում ոչ մի կերպ չէր ուզում մասնակցել մի հանդիպման, որտեղ լինելու էր Շոլցը, և ամենակարևորը՝ Մակրոնը։ Այնտեղ ի՞նչ են ասելու Ալիևին՝ խելքդ գլուխդ հավաքի՛։ Ուզու՞մ ես  տարածքային ամբողջականության ճանաչում, մարդը ճանաչում է  դա, ուրեմն արի խելոք-խելոք ստորագրի այն, ինչ քո առջև դնում են։

Այդ առումով Միշելի հայտարարությունը  եթե թագմանենք դիվանագիտական լեզվից,  նշանակում  է հետևյալը.«սրանից ավել մենք չենք առաջարկելու կողմերին, Ալիև՛, դու չես կարող սպասել ավելիին»։

-Իհարկե ուղղված է նաև Երևանին, որովհետև մենք հասկանում ենք, որ Փաշինյանի հայտարարությունը Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության մասին,  միայն հայտարարություն է։Դա քաղաքական առումով ձևակերպված փաստաթուղթ չէ, Հայաստանը խորհրդարանական երկիր է, պետք է դեռ ԱԺ-ն վավերացնի։ Այսինքն՝ սա զուտ հայտարարություն է, բայց հայտարարությամբ տարածքային ամբողջականություն չեն ճանաչում։ Կողմերն, այո՛, այս ամենին պետք է տան կոնկրետ ու պրակտիկ դրսևորում փաստաթղթի տեսքով։

-Նայած թե խիզախ որոշումների երաշխավորն ով է լինելու։ Եթե այդ խիզախ որոշումների վերջնարդյունքում մենք ստանում ենք Բաքվի հետ խաղաղության պայմանագիր, որով արցախյան խնդիրը մնում է չկարգավորված և բանակցությունները Բաքվի ու Ստեփանակերտի միջև շարունակվում են արևմուտքի ակտիվ մոդերացիայի տակ, այսինքն երկուսով իրար դեմ դիմաց նստած չեն, կան նաև միջնորդներ.. այդ դեպքում ծանր հետևանքներ չեն լինելու։ Բաքվին բերում գցում են մի պրոցեսի մեջ, որին նա այսօր չի ցանկանում մասնակցել։ Ինչու՞ է Ալիևն այսօր նման հայտարարություններ անում, որպեսզի ճնշում գործադրելով փորձի հասնել առավելագույնին։ Նրան ասում են՝ առավելագույնը սա է, սրանից ավել չես կարող ստանալ։ Հիմա  Ալիևը կա՛մ պետք է համաձայնի կա՛մ մերժի ու սպասի ավելի համապատասխան, բարենպաստ իրավիճակին։ Օրինակ՝ այն իրավիճակին, որը 2020 թվականի աշնանը նրան թույլ տվեց սանձազերծել 44-օրյա ագրեսիա և որևէ պատասխանատվություն դրա համար չկրել։

-Մոդերատորն այսօր միայն Վաշինգտոնն է, մնացած բոլորը օգնում են, երկրորդական դեր խաղում։ Մոսկվան  ընդհանրապես այս պրոցեսում գոյություն չունի, փորձում է ցույց տալ, թե դեռ կա ու շարունակում է ինչ-որ բան որոշել, բայց մաքսիմում ինչ Պուտինը կարողացավ Փաշինյանից պոկել Մոսկվայում, համաձայնությունն էր, որպեսզի Սյունիքում այդ հյուպատոսությունը բացվի։ Իհարկե մեզ համար սա շատ վատ է, բայց Մոսկվայի հնարավորությունը սա է։

-Իրենք այլընտրանք չունեն։

-Այո՛, բայց եկեք հասկանանք այդ հռետորաբանության տակ ինչ կա։ Նրանք ասում են՝ դուք  Հայաստանի ղեկավարություն, մեզ ասել եք, որ երաշխավոր եք, եկեք ձեր խոստումները կատարեք, մեզ չի հետաքրքրում, ոնց ուզում եք արեք։ Ինչու՞ են Քոչարյանն ու Սերժ Սարգսյանը  պատասխանել դրան, որովհետև առաջին հերթին  հենց նրանց է ուղղված։ Ո՞վ է ԼՂՀ-ն  դուրս բերել բանակցություններից՝ Քոչարյանը։ Մարդիկ դրա համար հիմա ասում են՝ եկե՛ք պատասխան տվեք։ Իսկ Արցախի բոլոր ղեկավարությունների դիրքորոշումը եղել է պատասխանատվությունը մաքսիմալ իրենց վրայից գցելը  և որ այդ պատասխանատվությունը կրի ՀՀ ղեկավարությունը։ Քոչարյանը մեծ հաճույքով այդ պատասխանատվությունը վերցրել է իր վրա, բայց դա ամենամեծ հիմարությունն էր, որ նա կարող էր անել։ Ես նրա փոխարեն ընդհանրապես կամաչեի այդ մասին հիշատակել։ Հեյդար Ալիևը խաբել է  այդ ժամանակ Քոչարյանին՝ համոզելով, որ նա Արցախի փոխարեն բանակցություն վարի։ Դրանով խնդիրը դարձել է տարածքային վեճ, իսկ մինչ այդ վեճ էր ինքնորոշման, մարդկանց իրավունքների համար։ Այդ ամենը Քոչարյանն է իր ձեռքով արել, նրան շարունակել Սերժ Սարգսյանը՝ տաս տարի ժամանակ ձգել, Փաշինյանն էլ եկել ու ասել ՝.«Արցախը Հայաստան է և վե՛րջ», բայց չի  արել որևէ բան, որ այդպես լինի։

 

Աղբյուր՝ 1in.am