Իրանահայ քաղաքական մեկնաբան Մովսես Քեշիշյանը հիշեցնում է, որ վերջերս Իրանի նախագահը Չինաստան էր այցելել, որոշակի քննարկումներ ունեցել տնտեսական համագործակցության վերաբերյալ.«Կարծում եմ՝ Ռուսաստանն էլ փորձում է ավելի ու ավելի սերտացնել հարաբերությունները Իրանի հետ․ պետք է հարցին ավելի համալիր նայենք։ Համապարփակ ծրագրի շուրջ խոսակցությունները՝ միջուկային համաձայնագրի ու արևմուտքի պատժամիջոցների հետ կապված հարցերը Իրանը չի քննարկում երրորդ կողմերի հետ։ Այդ հարցը փորձում է ուղիղ լուծել արևմուտքի հետ, նաև իհարկե սերտացնելով իր հարաբերություններն արևելքի հետ, ինչը բնականաբար այլ խնդիր է»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։

Միևնույն ժամանակ մեր զրուցակիցը նշում է՝ պետք է բոլորովին այլ տեսանկյունից նայել նաև այն հարցին, թե ինչքանով է միջուկային համաձայնագիրը «ռուսների սրտով».«Մի քանի անգամ Ռուսաստանը փորձեց խոչընդոտել այն գործընթացին՝ ուղղակիորեն նույնիսկ հայտարարելով, որը ինքը դուրս է գալիս  Իրանի միջուկային խնդիրները քննարկող համապարփակ հանձնաժողովից։ Սրանք ռուսական կողմի ցանկություններն են, իրանական կողմը հարցին այլ կերպ է նայում։ Նախ՝ երկրի ներսում մտավորականությունը և ազգային շահերը հետապնդող կողմը քննադատաբար է մոտենում ռուսական դիրքորոշմանը և ուղղակիորեն խնդիր են դնում, որ փաստորեն Ռուսաստանը չի ուզում, որ Իրանի հարցերը լուծվեն, պատժամիջոցները հանվեն Իրանի վրայից։ Կարծես թե Ռուսաստանը ձգտում է ուկրաինական պատերազմում իր կողքն ունենալ Իրանին, անընդհատ ներքաշել Իրանին այդ հարցում ու փաստորեն Իրանն էլ իր մեղքի բաժինն ունենա այդ հարցում։Եվ փաստորեն ուղղված նետերը միայն Ռուսաստանին չհարվածեն, այլ նաև Իրանին, որպեսզի թեթևանա Մոսկվայի վրա գնացող ճնշումը։ Ռուսական կողմն ամեն ինչ անում է, որ արևմուտքի ու Եվրոպայի հետ իր հարաբերություններում ներքաշի նաև Իրանին»։

Մովսես Քեշիշյանի խոսքերով՝ վստահաբար Հայաստանին ձեռնտու կլինի, որ Միջուկային համաձայնագիրը կյանքի կոչվի.«Եթե Եվրոպան ու արևմուտքը Իրանի հետ լեզու գտնեն, ապա իրանական գազը աշխարհում եթե ոչ առաջին, երկորրդ հոսքը կլինի։ Նույնը նաև նավթի պարագայում՝ շատ կարևոր տեղ ունի։ Բնականաբար եթե արևմուտքը դառնա  իրանական գազի ու նավթի հիմնական հաճախորդը, հարաբերություններն այլ կլինեն։ Պետք է հասկանալ, որ այստեղ կարծարծվի նաև ադրբեջանական կողմի հանգամանքը։ Իրանից դեպի Եվրոպա նավթ ու գազ հասցնելու ավելի հեշտ ու ձեռնտու ձևեր կան, ինչը կարող է բավականին շատ հաշվարկներ խանգարել։ Սյունիքի պարագան ևս այլ պատկեր կստանա, կառաջանա Իրան-արևմուտք ընդհանուր շահերի հարց՝ այսպես կոչված Սյունիքի միջանցքի բացառման հետ կապված»։

 

Մեր զրուցակիցն անդրադարձավ Իսրայելից եկող վտանգներին և նշեց.«Իսրայելին ընդհանրապես ձեռնտու չէ։ Արևմուտք-Իրան հարաբերությունների  հնարավոր կարգավորումը ո՛չ ռուսական, ո՛չ էլ իսրայելական կողմին ընդհանրապես դուր չի գալիս և ամեն ինչ անում են դրան խանգարելու համար։Եթե դա իրականություն դառնա, բնականաբար հարաբերություններն այլ կլինեն, Իրանը կարող է ավելի հստակ կողմնորոշվել, որոշակի կոպիտ քայլերի գնալ, ինչն այսօր պատժամիջոցների  և իր վրա եղած ճնշումների պարագայում անհնար է թվում։Մյուս պարագայում՝ Իրանը կարող է ավելի հստակ առաջ շարժվել, հետ մղել և՛ թուրքական և՛ պանթուրքիստական երևացող ու չերևացող  վտանգները։ Իսրայելն ամեն ինչ անում է, որ խանգարի Իրան-արևմուտք հարաբերությունների կարգավորմանը, իսկ Իրանում դա շատ լավ հասկանում են։ Պատկերացրեք՝ եթե արևմուտքը «լեզու գտավ» Իրանի հետ, Իսրայելից եկող վտանգներն ավելի թույլ կլինեն, որովհետև արևմուտքում չեն ուզենա Իրանի հետ կարգավորվող հարաբերությունները վտանգնել։ Կփորձեն զսպել Իսրայելին՝ ինչն իր համար խնդիր է»,-եզրափակեց նա։

Աղբյուր՝ 1in.am