«Գրողը իրականությունը գեղարվեստի լեզվով մարդուն ներկայացնողն է, քանի որ միշտ չէ, որ ուղիղ խոսքը մարդուն հասնում է, կամ նա ուզում է դա լսել: Այնպես որ, կարելի է ասել, իրականությունը գեղարվեստորեն ներկայացնողն է, երբեմն էլ՝ հավանական ապագայի, չասենք՝ գուշակ կամ մարգարե, բայց նմանատիպ մի բան»,- նշում է նա:

 

 

Սամվելյանը նկատում է, որ գրողին միշտ ժամանակ է պետք՝ նյութը՝ իրականությունը, մարսելու համար: Ըստ նրա՝ եթե նայենք, գրականությունում ստեղծագործությունները, տարբեր դեպքեր, իրականություններ միշտ հետահայաց են ներկայացվել:

Հարցադրմանը, թե ի՞նչն է գրողին և անձամբ իրեն մղում ստեղծագործել՝ դժվար կամ հեշտ ժամանակնե՞ր, իրադարձություննե՞ր, մարդի՞կ, Սամվելյանը պատասխանում է՝ առաջին հերթին՝ մարդիկ:

«Իմ ստեղծագործությունները երկու ուղղություն ունեն, առաջինը՝ մարդիկ, և երկրորդը՝ քաղաքը, որը ինձ համար ոչ միայն կառույցներն են, այլ նաև էլի մարդիկ, որոնք բնորոշում են քաղաքի դիմագիծը: Բնականաբար, «լավ օրից չի, որ գրում ենք», բայց դա ընթացք է, որի մեջ մտնում ես ու չես կարողանում կանգ առնել, այդպես ես կարողանում արձագանքել իրականությանը, դեպքերին կամ քո ժամանակաշրջանին առհասարակ: Գրում ես ու ինքդ քո առաջ «պարտավորություն ստանձնում»: Օրինակ՝ ինձ մի անգամ հարց տվեցին, թե դուք պատերազմի մասին գրե՞լ եք: Ես միշտ թողնում եմ ժամանակ անցնի՝ նստվածք կուտակվի, որպեսզի կարողանամ գրել: Բայց ես գրում եմ ոչ թե խրամատային պատերազմի, այլ մարդկանց, ճակատագրերի վրա թողած՝ դրա հետևանքների մասին»,- անկեղծանում է արձակագիրը:

Դավիթ Սամվելյանի համար ստեղծագործելու առաջին նախապայմանը լռությունն է՝ ներսի հետ խոսակցություն ունենալը: Իսկ բառը գրողի համար ամենապատասխանատու բանն է, որի հետ պետք է շատ ուշադիր լինել:

«Բանաստեղծություն գրում եմ այն ժամանակ, երբ ալարում եմ երկար գրել (ծիծաղում է): Ամեն ինչ սկսվել է բանաստեղծությունից, հետո՝ էսսե, պատմվածք, վիպակ, վեպ... Չեմ տրամադրում ինձ, ասելիքիցս է կախված, թե որ ժանրում կստեղծագործեմ. ուր տարավ, տարավ: Եթե պատմվածք կամ վեպ ես գրում, բնականաբար, այդ կառույցն ունենում ես քո գլխում, բայց նաև պատահում է, որ այնքան ես տարվում գրելու ընթացքում, որ կա՛մ դեպքերն են փոխվում, կա՛մ ընթացքում սյուժեն կարող է լրիվ այլ զարգացում ունենալ: Բանաստեղծության և Էսսեի դեպքում ավելի շատ հույզերն են առաջ մղում. կտրվում ես իրականությունից»,- ասում է արձակագիրը՝ հավելելով՝ պատահում է նաև, որ հերոսները չեն լսում հեղինակին, չեն գնում այն ճանապարհով, որ նրանց համար գծել են նախօրոք. ««Եվ երբեմն նաև հակահերոսներ ենք ստեղծում, որպեսզի նրանց «դեմն առնենք»»:

 

Ըստ նրա՝ իր պատմվածքների մեծ մասն իրականությունից են վերցված, կան հավաքական կերպարներ, նաև՝ հորինովի, բայց իրականության մեջ նախատիպ ունեցող հերոսներ: Դրանք հիմնականում մեզ են վերաբերում և մեր մասին են: Գրողի խոսքով՝ առաջին հերթին գրելը մղում է և շնորհ, երրորդը՝ աշխատասիրություն. եթե կրում ես այդ կոչումը, պետք է աշխատես քեզ վրա, որ ամեն հաջորդ գրվածքդ շատ ավելի լավը լինի, քան նախորդն էր, առաջին հերթին՝ հենց քո աչքում:

«Անկախ նրանից՝ պահանջարկ կա՞, թե՞ չէ, մտավորականը օրվա մեջ ժամանակ է գտնելու՝ նկարելու, երաժշտություն ստեղծելու, գրելու համար: Ինչ վերաբերում է գրողի դերին, առաջին հերթին պետք է ճշտենք՝ հասարակությունը ո՞նց է վերաբերվում գրողին: Մենք երբեմն գրողներից և առհասարակ արվեստագետներից ինչ-որ բաներ ենք պահանջում՝ առանց հասկանալու, որ նրանց խոսքին «բանի տեղ դնող չկա»: Այդ ժամանակներն անցել են, երբ մեծ տեղ էին տալիս, օրինակ, Պարույր Սևակի, Համո Սահյանի խոսքին: Միշտ ինչ-որ վատ մի քանի օրինակի պատճառով ամբողջ դաշտը փնովում են: Առաջին հերթին գրքի, գրականության հանդեպ պետք է հարգանք լինի, հետո՝ նոր գրողի: Ասում են՝ գրողը միշտ երջանիկ է. երբ իր անունը չեն էլ հիշում, իր ստեղծված գիրքն է սիրվում ու տարածվում»,- նշում է նա:

Այսօր մտավորականի խոսքը ոչ թե արժեզրկվել է մտավորականի պատճառով, այլ հասարակությունը այնպիսին է դարձել, որ, օրինակ, ինչ-որ մի վիճակի մասին ինչ-որ քաղաքական գործիչ, կամ մի բլոգեր մի խոսք ասի, հարցազրույց տա կամ ստատուս գրի, ավելի շատ կկարդան ու կհետևեն, քան թե արվեստագետին, կարծում է արձակագիրը:

 

Նրա դիտարկմամբ՝ մշակույթի դերը մարդկանց կյանքում փոքրացել է, «մշակույթ» է դարձել սերիալը, ցածրորակ երաժշտությունը:

«Երբեմն կարող է թվալ, թե մշակույթի դաշտում ոչինչ չի կատարվում, բայց վստահեցնում եմ՝ և՛ լավ երաժշտություն է ստեղծվում, և՛ լավ համերգներ կան, և՛ լավ թատրոններ, և՛ լավ գրքեր: Ուղղակի ինչ-որ չափով նաև հասկանալի է այդ միտումը, քանի որ մեր երկիրը միշտ գտնվել է ինչ-որ իրավիճակներում, որ և՛ արտաքին խնդիրներ է ունեցել լուծելու, և՛ սոցիալական խնդիրներ: Եվ հետո, երբ հասարակության մեջ բոլորը խոսող են, լսող չկա, այդ խոսքն արժեզրկվում է, և չես կարող ակնկալել, որ ինչ-որ մեկը պետք է մտավորականի կարծիքը լսի: Ընդհանուր կյանքը մեր երկրում շատ է քաղաքականացվել, որում մեծ դեր ունեն նաև լրատվականները. ինչ մատուցես ժողովրդին, դրա վրա էլ ֆիքսվելու են»,- նկատում է Դավիթ Սամվելյանը:

 

Աղբյուր՝ armtimes.com