Ռուսաաստանի և Ադրբեջանի միլիարդներն ու Հայաստանը
Այդ հանգամանքից զատ սակայն, շատ կարևոր է, թե արդյո՞ք Հայաստանի հանրության, հասարակական-քաղաքական կյանքի տարբեր դերակատարների համար հասկանալի է միջազգային քաղաքականության այդ ասպեկտն ու դրա խորքային կարևորությունը, դրա ազդեցությունը քաղաքական զարգացումների տրամաբանության, քաղաքական դիրքավորումների վրա: Եվ այդ հանգամանքը բնորոշ կամ հատուկ է ոչ միայն ռուս-ադրբեջանական գործակցության համար, այլ միջազգային հարաբերությունների երկկողմ ու բազմակողմ ամբողջ սպեկտրի:
Ըստ այդմ, երբ հայկական քաղաքականության սուբյեկտները դիտարկում են Հայաստանի շահերը քաղաքական զարգացումների բարդ հանգույցում, այդ դիտարկումներում շատ կարևոր է արձանագրել, թե Հայաստանը երկկողմ ու բազմակողմ ձևաչաձերով ի՞նչ ծավալի տնտեսական կապակցվածության և փոխադարձ շահառության մեջ է թե Ռուսաստանի, թե մնացյալ բոլոր խոշոր դերակատարների, միջազգային կառույցների հետ: Օրինակ, երբ մենք միանգամայն հիմնավոր և արդարացի գնահատական տալով Ռուսաստանի դաշնակցային անբարեխղճությանն ու անգամ հակահայ քաղաքական գործողություններին և խոսում արևմտյան ելքերի, այլընտրանքների մասին, ունե՞նք Ադրբեջանի հետ արևմտյան դերակատարների տնտեսա-քաղաքական հարաբերության ծավալի կամ մասշտաբի մասին պատկերացում, թե քանի՞ միլիարդ դոլարի շրջանակում է այդ ամենն ու ինչ հարաբերակցություն կա Հայաստան-Արևմուտք տնտեսական հարաբերության ծավալի հետ: Ինչպիսի՞ն է Հայաստան-ԱՄՆ տնտեսա-քաղաքական շահի և հետաքրքրության, գործակցության ծավալն ու մասշտաբը, ինչպիսին է Հայաստան-Ֆրանսիա տնտեսական հարաբերությունը, ի՞նչ հեռանկարներ կան և կոնկրետ ծրագրեր: Այդ ամենն է միջազգային քաղաքականության հիմքը, նաև միջպետական հարաբերությունների ու ռազմա-քաղաքական դաշինքների հիմքը:
Իհարկե ասել, թե դա միակն է, կլինի չափազանցություն կամ մոլորություն, բայց մեղմ ասած բազմակի մոլորություն է մտածել, թե հնարավոր է որևէ կայուն ու հաստատուն փոխհարաբերություն և հեռանկար, եթե չկա տնտեսական մասշտաբային հետաքրքրությունների հիմքը: Ըստ այդմ, հարաբերության հեռանկարի բովանդակությունն ու շահեկանությունը չափելու համար պետք է չափվի նաև տնտեսական հետաքրքրությունների բովանդակությունը: Այդ իմաստով, Հայաստանն ունի արտաքին քաղաքականության տնտեսական բաղադրիչը շեշտադրելու անհրաժեշտություն, և այդ հարցը խոշոր հաշվով պետք է լինի նաև հայաստանյան քաղաքական «դիսկուրսի» կարևոր ուղղություններից մեկը:
1in.am
Հեղինակ՝ ՀԱԿՈԲ ԲԱԴԱԼՅԱՆ