Կառուցվել է 1623 թվականին, Լազարյան հայտնի տոհմի Նահապետ Խոջա Եղիազարի միջոցներով (Աղազար Լազարյանի պապը)՝ իր քույրեր Կատարինեի և Թաջլումի համար։

Նոր Ջուղայի առաջին իգական՝ Կատարինյան դպրոցը, բացվել է 1858 թվականին։ 1900 թվականին, կառուցվել է դպրոցի համար առանձին մի շէնք «սուրբ Կատարինյան դպրոց» անունով, որ գործում է մինչ օրս։ Երկհարկանի մեկ այլ շենք՝ Բագրատ Վարդազարյանի նախաձեռնությամբ կառուցվել է որպես որբանոց-արհեստանոց, և ևս մի քանի սենյակներ զբաղեցված էին որպես գորգագործարան։ 1964 թվականին դրա սենյակները քանդվեցին և Ջանի Թունյանի միջոցներով կառուցվեց մանկատուն, որը հետագայում ծառայեց որպես ծերանոց։

Վանքը նախկինում հայտնի էր իր պաղ ջրհորով, որից օգտվում էին նաև բնակիչները։ 1970-ական թվականներից, փողոցի լայնացման պատճառով ջրհորը դարձավ անօգտագործելի։

Սուրբ Կատարինեն ունի երկու ուղղանկյուն դահլիճ։ Շինությունը կառուցված է աղյուսով և կավով, իսկ պատերն արտաքինից ծածկված են կավով։ Ներսում՝ սեղանի առջևի քարերի վրա, գրված է. «Յիշատակ է կուս Կատարինէին և Թաջլումն»։

Խորանի երկու կողմերում կան երկու խաչքար։ Վերևում են Հիսուսի, առաքյալների ու Աստվածածնի որմանկարները, իսկ դրանց երկու կողմերում երկու եպիսկոպոսներ՝ ավետարանը ձեռքերին։ Դրանցից ներքև ներկայացվում է Հիսուսի ծնունդը, և քառասնօրյա Հիսուսի՝ Տաճարում Սիմեոն ծերունուն հանդիպելը։ Եկեղեցում կարելի է տեսնել 12 առաքյալների, սուրբ կույս Կատարինեի և Մեսրոպ Մաշտոցի նկարները։ Մկրտության ավազանի վրա նկարված է Քրիստոսսի մկրտության պատկերը։

wikiwand.com/