Գիտե՞ք՝ որն է եղել հայկական ԱՌԱՋԻՆ թագավորությունը, որը սկսեց հատել իր սեփական դրամը
Արշամը Ծոփքի և Կոմագենի հայկական թագավորության թագավորն էր:Ծոփքը հայկական առաջին թագավորությունն էր, որն սկսեց հատել իր սեփական դրամները: Ծոփքի հայկական թագավորությունը առաջացել է մ. թ. ա. 3-րդ դարի կեսերին, Հայաստանի պատմական տարածքում՝ Մեծ Հայքի Ծոփք նահանգում:
Մինչև Սելևկյան պետության վերացումը, իր կազմում ընդգրկում էր Կոմագենեն՝ նրա հետ կազմելով մեկ միասնական թագավորություն, որի թագավորները ավանդաբար սերում էին Երվանդունիների արքայատոհմի կրտսեր ճյուղից:
Որպես միավորված պետության առաջին թագավորներից մեկը, հիշատակվում է Սամոս (Սամես) Երվանդունին, որը Եփրատի ափին հիմնել է Սամոսատ քաղաքը:
Սկզբնական շրջանում թագավորությունը կшխnւմ ուներ Սելևկյանների կայսրությունից, որի կազմի մեջ էր մտնում որպես հատուկ սատրապություն, պարտավոր էր նրան հարկ վճարել և զnրք տրամադրել, սակայն Ծոփքը, կառավարվելով տեղի ժառանգական արքայատոհմերի (թագավորներների) կողմից, օգտվում էր ներքին ինքնուրույնությունից և ժամանակ առ ժամանակ ամբողջությամբ шզшտшգրվում էր Սելեւկյանների իշխանությունից:
Մ. թ. ա. 3 -րդ դարի կեսերին Ծոփքում իշխում էր Սամոսի հոգեզավակը՝ Արշամ (Արսամ) թագավորը: Նա առաջին հայ տիրակալներից էր, որն սկսեց հատել իր դրամը: Եփրատի վտակ Արածանի գետի ձախ ափին հիմնել է Արշամաշատ քաղաքը:
Մոտավորապես մ. թ. ա. 240 թ.-ին Արշամը փորձեց իրեն անկախ թագավոր հռչակել, բայց չհասնելով իր նպատակին՝ ենթարկվեց Սելևկյան տիրապետությանը: Արշամից գահը ժառանգել է նրա որդի Շավարշը (Քսերքսես):
Իշխանության գալուց հետո Շավարշը հրաժարվեց հարկ վճարել Սելևկյաննների գանձարանին, ինչին ի պատասխան՝ Անտիոքոս 3-րդը պшշшրեց Ծոփքի մայրաքաղաքը՝ Արշամաշատը: Բանակցությունների արդյունքում հակամարտությունը կարգավորվեց: Անտիոքոսը, իր քրոջը՝ Անտիոքսիսին (Անտիոքսիդա) ապստամբ հայ թագավորին կնության տալով, զիջեց նրա պարտքը, իսկ Շավարշն իր հերթին ճանաչեց Սելևկյանների գերիշխանությունը: Սակայն որոշ ժամանակ անց Անտիոքսիսը uպш-նnւմ է իր ամուսնուն՝ Շավարշին և Ծոփքի թագավորությունը միացնում է իր եղբոր տիրապետությանը:
Լուսանկարում պատկերված է Ծոփքի և Կոմմագենեի հայոց թագավոր Շավարշի՝ մ. թ. ա. 220 թ.-ին հատած դրամը
Աղբյուր՝ Հին մետաղադրամների VI հավաքածու. ոչ դասական մշակույթներ
Աղբյուր՝ Հին մետաղադրամների VI հավաքածու. ոչ դասական մշակույթներ
Նմանատիպ Լուրեր
«Թումո»-ն թվայնացնում է հայկական մշակութային ժառանգությունը
Թումո ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնն ընդլայնում է իր նախաձեռնությունը՝ թվայնացված հայկական պատմամշակութային վայրերի արխիվը հարյուրավոր կոթողներով համալրելու նպատակով:
Apple Watch-ի հաջորդ տարբերակը կկարողանա արյան ճնշում չափել
Հաջորդ Apple Watch-ը կլինի ավելի բարակ և կարող է ունենալ ժապավեններ ամրացնելու նոր մագնիսական մեխանիզմ: Սակայն ավելի հետաքրքիր նորամուծություն կարող է լինել մի շարք բժշկական գործառույթների հայտնվելը։ Գուրմանի խոսքով՝ Apple Watch-ի հաջորդ տարբերակը կկարողանա հայտնաբերել հիպերտոնիայի նշանները՝ չափելով արյան ճնշումը դաստակի մոտ և ապնոէ:
Գիտնականները վերականգնել են հնագույն «հոբբիթի» դեմքը
Հիմնվելով Homo floresiensis-ի մնացորդների, մարդկանց և շիմպանզեների մասին տվյալների վրա՝ գիտնականները մոդելավորել են հնագույն «հոբբիթի» դեմքը։ Նրա հասակը 1 մետրից մի փոքր ավելի է։
Չինաստանը պատրաստվում է շուկա հանել իր մարդանման ռոբոտները
Չինաստանը մտադիր է դառնալ մարդանման ռոբոտների արտադրության առաջատարը։
Ստոկհոլմում կայացել է Նոբելյան մրցանակի հանձնման արարողությունը
Կիրակի օրը Շվեդիայի մայրաքաղաք Ստոկհոլմի համերգասրահում տեղի է ունեցել ֆիզիկայի, քիմիայի, բժշկության, գրականության և տնտեսագիտության 2023 թվականի Նոբելյան մրցանակների հանձնման արարողությունը։
Արհեստական բանականությունը կարողանում է գաղտնաբառերը վերծանել 95% ճշգրտությամբ՝ հիմնվելով ստեղնաշարի ձայնի վրա
Բրիտանացի հետազոտողների ջանքերով արհեստական բանականությունը (AI) կարողանում է տարբերել համակարգչի ստեղնաշարի վրա սեղմված ստեղների ձայները: