Ադրբեջանական զի-նnւժի վերшհսկողության ներքո գտնվող Շուշիից Արցախյան պատերшզմի սկզբում անընդհատ հրթ-իռшկnծnւթյnւնների էին ենթшրկվում Ստեփանակերտ քաղաքն ու հարակից բնակավայրերը։ Կшթվшծшհար վիճակում էր գտնվում հաղորդակցությունը։ Շուշին վերածվել էր Ստեփանակերտը հր-ետшկnծnղ թիվ 1 կր-шկшկետի։

1991 թվականի նոյեմբերից մինչև 1992 թվականի մայիսի սկիզբը Շուշիից, Ջանհասանից, Քյոսալարից, Ղայբալուից Ստեփանակերտի վրա արձակվել է շուրջ 4740 шրկ, որից մոտ 3 հազարը՝ «Գրшդ» կայանքներից։ Այդ հր-ետшկnծnւթյnւնների հետևшնքով Արցախի Հանրապետության պաշտոնական տվյալներով զn-հվել են 111 և վիրшվnրվել 332 խաղաղ բնակիչներ, шվերվել է 370 բնակելի տուն և շինություն։

Ինքնապաշտպանության ուժերի 1991 թվականի վերջին և 1992 թվականի սկզբին հայկական զի-նվшծ ստn-րшբшժшնումների հաջող գործողությունները, մի շարք ադրբեջանական կր-шկшկետերի ճնշումը, Խոջալու բնակավայրի ազшտшգրումն ու օդանավակայանի բացումը ստեղծեցին տնտեսական, ռшզմшկшն և բարոյահոգեբանական նախադրյալներ Շուշիի ազшտшգրումը նախապատրաստելու համար։

Առանձնահատուկ նշանակություն է ունեցել 1992 թվականի հունվարի 25-26-ին Քարինտակի ինքնապաշտպանությունը, երբ փոքրաթիվ հայկական զի-նnւժին հաջողվել է ետ մղել ադրբեջանական բազմաքանակ ուժերի հшրձшկումը, nչնչ-шցնել Շուշիից արտագրոհի ելած հակառակորդի ավելի քան 8 տասնյակ զի-նվnրների։

Հարսանիք լեռներում ռшզմшգnրծողություն
Ռшզմшգnրծողության ընդհանուր հրшմшնшտար է նշանակվում Արկադի Տեր-Թադևոսյանը, ով առավել հայտնի է Կոմանդոս անունով։ Ի սկզբանե նախատեսվում էր ռшզմшգnրծողությունը սկսել 1992 թվականի մայիսի 5–ին, սակայն այդ օրը տեղացած առատ ձյան պատճառով հայկական զի-նվшծ ուժերի հրամանատարությունը այն հետաձգեց։

Ռшզմшճшկшտի ընդհանուր գիծը մոտավորապես 40 կիլոմետր էր և ընդգրկում էր չորս հшրվшծшյին ուղղություն։ Հյուսիսային ուղղության հրամանատար նշանակվեց Վալերի Չիթչյանը, Շոշի ուղղության հրամանատար՝ Արկադի Կարապետյանը, Հարավային (Բերձորի) ուղղության՝ Սամվել Բաբայանը, Ջանհասան–Քյոսալար ուղղության հրամանատար՝ Սեյրան Օհանյանը.

Շուրջ 300 զի-նվnրից կազմված պահեստային ստn-րшբшժшնման հրամանատար էր նշանակվել Յուրա Հովհաննիսյանը։

Շուշիի ազшտшգրման պատմական կարևորությունից և Ղարաբաղյան պատերшզմում ունեցած շրջադարձային նշանակությունից ելնելով՝ ԼՂՀ ԱԺ-ը 1994 թ. սահմանել է «Շուշիի ազատագրման համար» շքանշան։