Հայ-ամերիկյան հարաբերության գլխավոր խնդիրն ու մանր մանիպուլյացիան
Ըստ այդ տեղեկության, վարչակազմը ծրագրում է կիսով չափ նվազեցնել Հայաստանին հատկացվելիք օգնությունը և հասցնել այն 24 միլիոնի: Իհարկե այդ գործընթացը, որ ամեն տարի Նահանգներում ծավալվում է բյուջետային քննարկումների համատեքստում, բավականին բազմաշերտ է իր ընթացակարգով: Այդ ընթացակարգի հանրագումարում, որպես կանոն, հայկական լոբբիստական կառույցներին հաջողվում է Կոնգրեսում ստանալ Հայաստանի համար սահմանված օգնության ավելացում: Այստեղ թերևս հարկ է ուշադրության արժանացնել հարցի մեկ այլ, ֆինանսների ծավալից ավելի կարևոր ասպեկտ:
Բանն այն է, որ ֆինանսական ծավալները իհարկե կարևոր են, առավել ևս այժմ, երբ Հայաստանն ունի ՌԴ տնտեսության հանդեպ պատժամիջոցների հետևանքի՝ մեր տնտեսության վրա ազդեցության ռիսկեր: Սակայն, ԱՄՆ տարեկան օգնությունը նաև չունի այն ծավալը, որը կարող է այդ հարցում Հայաստանի համար լինել վճռորոշ: Եվ ընդհանրապես, ծավալն այն չէ, որ Հայաստանի համար բախտորոշ հարց է և արժանի է դառնալ այնպիսի քննարկումների առարկա, որին մենք լինում ենք ականատես: Այստեղ ավելի շուտ ընդամենը ներքաղաքական նպատակով շահարկումներ են, որոնց համար հարցը դառնում է հերթական առիթ: Մինչդեռ, հայ-ամերիկյան հարաբերության խնդիրը հենց հայաստանյան ներքաղաքական կյանքում, հասարակական-քաղաքական դիսկուրսում ունի այդ նենգափոխումներից և այդ համեմատաբար, հարաբերականորեն մանր թեմաներից ավելի վեր բարձրանալու և ռազմավարական քննարկումների ենթարկվելու կարիք: Սա է Հայաստանի գլխավոր խնդիրը, ընդ որում տարիներ շարունակ կամ նույնիսկ հետխորհրդային ամբողջ շրջափուլում:
Այդ տարեկան մի քանի տասնյակ միլիոն դոլարը բացարձակապես այն չէ, ինչը պետք է լինի հայ-ամերիկյան հարաբերության հարցում հանրային, քաղաքական ուշադրության առանցքում, օրակարգում: Այդ օրակարգում պետք է հայտնվեն հայ-ամերիկյան ռազմավարական գործակցության բնույթ և հեռանկար պարունակող գաղափարներ ու ծրագրեր, ծավալվի քննարկում դրանց առնչությամբ, որոնք կվերաբերեն Հայաստանի տնտեսական, քաղաքական, պաշտպանական անվտանգությանը, Հայաստանի արդիականացմանը, Հայաստանի անվտանգության բարդ միջավայրում հնարավորինս բալանսավորված դաշտի ձևավորմանը, ամերիկա-ռուսական բարդ հարաբերության պայմաններում Հայաստանի համար ռիսկերի նվազեցմանը, Հայաստանն ու Արցախը այդ դիմակայության հետևանքներից, մետաստազներից առավելագույնս ապահովագրելուն, հայ-թուրքական հարաբերության կարգավորմանը և բազմաթիվ այլ ռեգիոնալ ու միջազգային նշանակության հարցերի, որը թե Հայաստանում կձևավորի պատասխանատվություն այդ քաղաքական օրակարգի հանդեպ, և թե ԱՄՆ մոտ կձևավորի պատասխանատու վերաբերմունք Հայաստանի հասարակական-քաղաքական մտքի հանդեպ: Սակայն, այդ ամենի փոխարեն, հայ-ամերիկյան գործակցության, հարաբերության հեռանկարի կարևորագույն, իր բնույթով բավականին բարդ, բազմաշերտ, դժվարին հարցը դառնում է մակերեսային քննարկումների ու հարցերի ենթակա, վերածվելով մանիպուլյացիոն առիթների: Այստեղ է հայ-ամերիկյան հարաբերությանը վերաբերող առանցքային հարցը, այլ ոչ թե տարեկան օգնության մի քիչ վերև կամ մի քիչ ներքև իջնելու հանգամանքը, որը խոշոր հաշվով ավելի շուտ արտացոլում է ներամերիկյան հարաբերությունների և քննարկումների պատկեր, քան ԱՄՆ արտաքին ռազմավարության:
Հեղինակ՝ ՀԱԿՈԲ ԲԱԴԱԼՅԱՆ
1in.am