Մասնավորապես նշվում է, որ ԱՄՆ-ն և Իրանը մոտ են միջուկային նոր համաձայնագրին՝ չնայած Ուկրաինայում ռուսական հատուկ գործողության պատճառով առաջացած խոչընդոտներին։ Համաձայնագիրը նախատեսում է նաև Թեհրանի նկատմամբ պատժամիջոցների վերացում, որոնք նրան միլիարդավոր դոլարներ կբերեն՝ լինի արևմտյան բանկերում սառեցված միջոցների տեսքով, թե նավթի ու գազի վաճառքից ակնկալվող շահույթ։

Իրանի դեմ պատժամիջոցների վերացումը անխուսափելիորեն կհանգեցնի տարածաշրջանում նրա դերի ուժեղացմանն ու ընդլայնմանը։

Միջուկային համաձայնագրի ստորագրումից հետո Թեհրանի խնդիրները Եվրոպայի և ԱՄՆ-ի հետ կնվազեն և կանցնեն երկրորդ պլան և կիջնեն տարածաշրջանային մակարդակ։ Միջազգային և ռազմավարական հարցերի բնագավառի հետազոտող Անաս ալ-Քասասը Raseef22-ին տված հարցազրույցում ասել է.«Համաձայնագրի ստորագրումից հետո իրանա-ամերիկյան հարաբերությունները կունենան դրական և հանգիստ բնույթ, հատկապես Արևմուտքից»:

Իրանագետ, ՄԱՀՀԻ ասոցացված փորձագետ Էմմա Բեգիջանյանն «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում   հիշեցրեց, որ Ռուսաստանն ԱՄՆ-ից պահանջել է գրավեր երաշխիքներ առ այն, որ Վաշինգտոնի սահմանափակումները չեն խանգարի Իրան- Ռուսաստան տնտեսական փոխհարաբերություններին․ «ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինքենը հստակ հայտարարեց, որ հարցերն իրար հետ կապ չունեն։ Հետո Իրանը սկսեց առանձին բանակցություններ 5+1-ի անդամների հետ, որին էլ հաջորդեց Իրանի արտգործնախարարի այցը Մոսկվա։ Տպավորություն էր, թե հատուկ այդ հարցի համար է գնացել, բայց  ռուսական լրատվամիջոցները հաղորդում են ուկրաինական պատերազմին առնչվող դրույթները։  Կարելի է նշել, որ ստորագրման համար շատ քիչ բան է մնում։ Ամբողջ 5+1-ի մեջ կարելի է երկու կողմ առանձնացնել՝ Իրան ու ԱՄՆ։ Եթե դրանցից որևէ մեկը անհամաձայնություն հայտնի, որևէ բան չի ստացվի»։

Բեգիջանյանի խոսքերով՝  այժմ ստեղծվել են այնպիսի պայմաններ, որ ԱՄՆ-ն շահագրգիռ  է համաձայնագրի կնքման համար, նույնը նաև Եվրոպան․ «Որովհետև Իրանը նավթի պաշարներով երկրորդ կամ երրորդ տեղն է զբաղեցնում։ Պատժամիջոցների վերացումից հետո Իրանի նավթը շուկա դուրս  կգա, ինչը միանշանակ բոլորին ձեռնտու է»։

Մեր զրուցակիցը անդրադարձավ նաև տարածաշրջանային երկրների արձագանքներին և շեշտեց, որ Իսրայելը մշտապես բացահայտ դեմ է արտահայտվել․ «Դեմ էին նաև Սաուդյան Արաբիան, Պարսից ծոցի արաբական երկրները, բայց հետագայում նրանք էլ կողմ արտահայտվեցին։ Տարածաշրջանի երկրների համար գլխավոր խնդիրն այն էր, որ եթե հարցը վերջնականապես լուծվեր, ապա սեղանի վրա ռազմական հարցի լուծում էր հայտնվում։ Տարածաշրջանում նոր ճգնաժամ էր առաջանալու։ Չնայած Թուրքիան էլ անընդհատ հայտարարում է, որ կողմ է համաձայնագրին, բայց միշտ էլ իր շահերին հակասող է սա համարել։ Թեպետ, կրկնում եմ, առերևույթ նշում  էր, թե կողմ է։Երբ Իսրայելի նախագահը ժամանեց Անկարա, Թուրքիան հայտարարեց, որ մեծ իրանական լրտեսական ցանց է հայտնաբերել, որը նպատակ ուներ իսրայելցի հայտնի գործարարի ոչնչացնել։ Երբ Իրանը ծանր վիճակում է, ապա Թուրքիայի դերակատարությունը տարածաշրջանում մեծանում է»։

Էմմա Բեգիջանյանը նշում է, որ միանշանակ Հայաստանի շահերից էլ է բխում ԱՄՆ-ի ու Իրանի համաձայնության գալը․ «Երբ մեր երկու երկրների շահերը համընկնում են, մենք կարողանում ենք համագործակցել։ Թե՛ առևտրային, թե՛ ներդրումային և թե՛ այլ ոլորտներում մեր համագործակցությունը կարող է խորանալ, եթե Իրանի դեմ սահմանափակումները վերացվեն։ Նաև՝ Հյուսիս-Հարավում ավելի մեծ ներդրումներ կլինեն»։

Հեղինակ՝ Մարիամ Գրիգորյան

1in.am