Մեր համայնքի ազգային կառույցներում մթնոլորտը այնպիսին է որ, փոքր քննադատությունը և բարեփոխման առաջարկությունը՝ թշնամության է վերագրվում
մաս (1)
Ներկայացնում ենք Տկն․ Քարմեն Ազարյանի բանախոսության տեքստը՝
Ողջույն հարգելի հայրենակիցներ,
Նախ և առաջ ցանկանում եմ ողջույնի և շնորհակալական խոսքս ուղղել Հայ Մշակութային Հասարակական Ֆորումի և «Ս.Մարիամ Աստվածածին» Կենտրոնի հարգարժան վարչությանը՝ սույն խորհրդաժողովը կազմակերպելու և իրանահայ համայնքի ներկան ու ապագան քննարկելու առիթն ստեղծելու կապակցությամբ:
Ապա՝ ամեն ինչից առաջ ուզում եմ շեշտել և բոլորի ուշադրությունը հրավիրել մի կարևոր հանգամանքի վրա: Սույն խորհրդաժողովի բուն թեմայից ավելի վեր, ավելի առաջնային մի խնդրի, մի բարդության, որով, ցավոք տառապում է մեր համայնքը և որը հաճախ և բոլոր գործերում խանգարում ու խոչընդոտում է համայնքիս, դեռ չասենք զարգացումը, հենց առօրյա կյանքը, բոլոր ոլորտներում: Դա զգացել և զգում ենք մեր մաշկի վրա բոլորս, ովքեր ինչ որ տեղ. ինչ որ կերպ շփվում ու մասնակցում ենք համայնքի ազգային-հասարակական, մշակութային-կրթական կյանքին: Մի բարդություն, որը հարցականի տակ է տանում հենց այսքան բացառիկ միջոցառման, այսպիսի մի հավաքի աշխատանքի արդյունավետությունը:
Մեր համայնքի ազգային կյանքում, կառույցներում տիրող մթնոլորտը այնպիսին է, որով ցանկացած թեմայով ու հարցով, թեկուզև շատ կառուցողական կամ փոքր քննադատությունը և բարեփոխման առաջարկությունը՝ թշնամության է վերագրվում. տվյալ թեմային ու հարցին քաղաքական գունավորում է տրվում, ապա՝ միանգամայն մերժվում: Էլ չասենք թե քննադատել համարձակվող անձը ինչպիսի հակադարձ հարվածի է արժանանում: Մի բան, որն ի սկզբանե ձախողման է մատնում մեր ազգային կառույցների՝ դպրոց, միությունների կամ այլ մարմինների կառավարման ձևին ու անձանց հասցեին ուղղված որևէ դիտողություն-քննադատությունը, և անհնար դարձնում փոխելը, բարելավելը: Եվ այսպես նախկինից եկած, այլևս անպիտանի կամ վնասատու կարգը, ձևը, օրենքը կամ նույնիսկ անձինք ու իշխող գաղափարները շարունակում են մնալ ու գործել նույնությամբ, իրենց տեղում: Սա ներհամայնքային այն կարևոր գործոնն է, որը վերջին տասամյակների ընթացքում մեր համայնքը ներսից քայքայել ու ավերել է: Ուստի, ցանկանում եմ հենց սկզբում շեշտել այն, որ մասնավորաբար նվաստիս խոսքերի մեջ թող ոչ ոք թշնամանք, քաղաքական և այլ կարգի շահախնդրություն չփնտրի, և բացասական գնահատականը, քննադատությունը թշնամաբար չընկալի: Ինձ թվում է, և ուզում եմ հավատալ, որ այս դահլիճում ներկաները, բարի կամեցողությամբ, հանուն մեր համայնքի վերականգնման են ներկայացել: Այստեղ չենք եկել մեղավորներ փնտրելու, առավել ևս որևէ անձի կամ խմբի քարկոծելու: Քավ լիցի: Եթե մատնանշվում է ինչ որ թերություն, բացթողում կամ սխալ, դա համարենք բոլորիս թույլ տված թերությունը, բացթողումը, սխալը՝ թե՛ դրա իսկական պատասխանատուն ու կատարողը և թե՛ կողքից անտարբեր անցնողը: Ուրեմն նախ և առաջ, այսպես ասած, եկեք կարծրամտության և կուսակցական նեղմտության զենքերը վայր դնենք և ընդունենք համայնքիս ներկա պահի լրջությունը. ընձեռված առիթը լավագույնս օգտագործենք հանուն մեր հարազատ-ընկերների, հարևան- բարեկամների, հանուն ողջ իրանահայ համայնքի շահերի, ոչ թե ինչ որ մենաշնորհյալ խմբի կամ խմբակցության:
Եվ, իհարկե, չմոռանանք նաև, որ այս բարդ իրավիճակում հայտնված ժողովրդին այլևս չի կարելի խորհրդակցական հանդիպումների, լոկ գեղեցիկ խոսքերի, խոստումների ու ճառերի միջոցով համոզել, և վերստին կյանք տալ: Վաղուց արդեն անցել է խոսքի ու խորհրդի ժամանակները, և այսօր միայն ու միայն գործը մեզ կփրկի: Այն ամենն ինչ մենք կասենք այսօր, թերևս այստեղ ներկաների մեծ մասը գիտե արդեն, այնուամենայնիվ, ի մի ենք եկել մեկ անգամ ևս քննարկելու և գնահատելու մեր ներկան՝ ունեցած- չունեցածը, արած- չարածը, վեր հանելու թույլ ու հզոր կողմերը, և ի վերջո միասնաբար նախանշելու մեր ապագա անելիքը: Հուսանք, ստեղծված այս առիթը առավելագույնս կօգտագործվի. և արտահայտվող մտքերն ու գաղափարները չեն մնա խոսքի սահմաններում, այլ կվերածվեն գործի՝ նպաստելով իրանահայ համայնքի ապագա զարգացմանը:
Իսկ գալով առաջադրված թեմային՝ «Իրանահայ համայնքը՝ ներկան և ապագան».
Նախ՝ ներկան՝ ու՞ր ենք կանգնած այսօր և Ինչո՞ւ:
Իրանահայ համայնքի կյանքի՝ ազգային- հասարակական, մշակութային- կրթական ներկայի մասին, կարելի էր ավելի ստույգ ու վավերական գնահատական տալ, եթե ունենայինք համապատասխան վիճակագրական տվյալներ, ասենք համայնքի անդամների թիվը՝ գնացածների ու մնացածների, և նրանց անհատական տվյալները. Ազգապատկան գույքի, կառույցների, հաստատությունների տվյալները, թե՝ քանի՞սն են և ի՞նչ գործառույթներ ունեն, և այլն մանրամասն հանգամնքներ: Եվ իհարկե, այսպիսով կարող էինք ավելի ամբողջական ու ճշգրիտ պատկերացում կազմել մեր համայնքի ներկա դրության մասին: Սակայն թերևս նման վիճակագրական տվյալներ ընդհանրապես չունենք, կամ էլ եթե ունենք, այս պահին հասու չէ հանրությանը: Ուստի այն ինչ գիտենք ու կարող ենք այսօր արձանագրել, համարենք ընդհանուր պատկեր և այն, ինչ մենք, որպես համայնքի անդամներ, որպես վկա ու մասնակից ականատեսն ենք: