Լավրովը Իրանի արտգործնախարարի հետ վերջին օրերին ունենում է երկրորդ հեռախոսազրույցը: Ընդ որում, երկրորդը տեղի է ունենում այն բանից հետո, երբ դրա նախօրեին զրուցել էին Իրանի և Մեծ Բրիտանիայի նախարարները: «3+3»-ի վերաբերյալ Լավրովի դիտարկումը ուշադրության է արժանի, քանի որ մինչ այդ խոսվում էր, որ այդ ձևաչափի երկրորդ հանդիպումը կլինի Թուրքիայում: Թուրքիայի դիվանագետներն արդեն հայտնում էին ակնկալիք, որ դրան կմասնակցի նաև Մոսկվայի առաջին հանդիպումը բաց թողած Վրաստանը: Ի՞նչ է ստացվում, Թուրքիան այլևս չի՞ դիտվում «3+3»-ի հանդիպման հաջորդ վայր: Անկարա՞ն է կորցրել դրա հանդեպ հետաքրքրությունը, թե՞ Իրանն ու Ռուսաստանն են որոշել փոխել հանդիպման վայրը, գուցե պայմանավորված այն քաղաքականությամբ և հայտարարություններով, որ Անկարան փորձում է իրականացնել ուկրաինական ուղղությամբ: Կիևի և Մոսկվայի միջև միջնորդ լինելու էրդողանյան ջանքը ակնհայտորեն չի ստացել Մոսկվայի հավանությունը:

Կրեմլը առ այսօր հայտարարում է, որ չի կարող ասել Պուտինի Թուրքիա այցելելու հստակ ժամկետներ: Իսկ հրավերը հղել է Էրդողանը: Թուրքիայի մոտ չստացվեց Ուկրաինական ճգնաժամ տպավորիչ մուտք: Գուցե այդ պատճառով է նաև, որ Էրդողանը որոշեց տպավորիչ խաղ փորձել արաբական ուղղությամբ, այցելելով ԱՄԷ և կքնելով մի շարք պայմանագրեր: Այդ ֆոնին նկատելի է ռուս-իրանական ակտիվությունը, և ընդհանրապես որոշակի ակտիվությունն Իրանի շուրջ, կապված Վիեննայի բանակցության գործընթացի հետ: Այստեղ հակասական իրավիճակ է, բանակցությունը մոտենում է եզրափակմանը, սակայն դրական և հոռետեսական տրամադրությունները կարծես թե ընթանում են «ձեռք-ձեռքի»:

Այդուհանդերձ, Իրանի հարցը անկասկած հիմնավորապես շաղկապված է ուկրաինական ճգնաժամին, որի համատեքստը շատ ավելի լայն է: Այդ ճգնաժամում որոշակի տեղաշարժի պարագայում, հաջորդիվ թերևս առանցքայինը լինելու է հենց իրանական խնդրի շուրջ իրավիճակն ու դրա զարգացումը: Իսկ ահա այն, թե ինչ տրամաբանությամբ կլինի այդ զարգացումը, բավականին բարդ հարց է: Բոլոր դեպքերում սակայն, Հայաստանը պետք է պատրաստվի դրա և այդ առումով հատկանշական է, որ օրերս Իսլամական հեղափոխության տարեդարձի առիթով Իրանի նախագահին ուղղված շնորհավորանքում Նիկոլ Փաշինյանը վերահաստատել էր Հայաստան այցելելու հրավերը: Իրանի նախագահը վերջին անգամ Հայաստանում եղել է 2019-ի հոկտեմբերին՝ ԵՏՄ Վեհաժողովի առիթով, ինչը ըստ էության բացառիկ դարձրեց այդ Վեհաժողովը իր քաղաքական համատեքստով: Դրանից հետո սակայն միջազգային իրավիճակը փոխվեց արմատապես, այդ թվում մասնավորապես  Իրանի շուրջ զարգացումների առանցքով, երբ 2020 թվականի հունվարի 3–ին սպանվեց իրանյան ռազմա-քաղաքականության, ու նաև մերձավորարևելյան ռազմա-քաղաքականության առանցքային ֆիգուրներից մեկը՝ գեներալ Ղասեմ Սոլեյմանին: Մեծ հաշվով, այդ իրադարձությունից սկսվեց ռեգիոնալ տեկտոնական նոր շարք, որը հանգեցրեց նաև պատերազմի Արցախում: Ուկրաինական ճգնաժամում կան նշաններ, որ դրանից կարող է մեկնարկել խորքային նոր վերադասավորում և այստեղ արդեն հարց է, թե արդյո՞ք այն կարող է այս անգամ Իրանը շոշափել առավել դրական տրամաբանությամբ, իհարկե այդ բնորոշման ամբողջ հարաբերականությամբ հանդերձ: Հարաբերականություն, որ բնորոշ է ընթացիկ աշխարհաքաղաքական իրավիճակի բոլոր դրվագներին:

Հեղինակ՝ ՀԱԿՈԲ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

1in.am