«Հոկտեմբերի 31․ Հայաստանի Ներքին Խնձորեսկի Սյունիքի հյուսիսարևելյան մասում զինվորը քնած է խրամատում»։  Լուսանկարիչ Վաղինակ Ղազարյանն այսպես է մակագրել «Քնած զինվորը» լուսանկարը։ 44-օրյա պատերազմի օրերին Սյունիքի դիրքերում է եղել, առանց իր զենքի՝ լուսանկարչական ապարատի։ Բայց լուսանկարչի էմոցիան, միևնույն է, վերածվել է կադրի՝ ձեռքի տակ ունեցած սովորական հեռախոսով․

  «Խրամատում էի, տեսա այդ պատկերը, և լուսանկարչի ռեակցիա մոտս առաջացավ, հեռախոսով նկարեցի։ Նկարում քնած է կամավորական Սասունը՝ Գորիսից, որն իր ընտանիքին, երկու երեխաներին թողել ու եկել էր պատերազմ։ Լուսանկարի հետ կապված պլաններ չունեի, World Press Photo-ի լուսանկարներ ներկայացնելու վերջնաժամկետից երկու օր առաջ եմ ուղարկել հեռախոսով արված ֆոտոն և միայն այս ֆոտոն եմ ուղարկել։ Հետո ինձ հետ կապ հաստատեցին։ Իհարկե, փոխել էին իմ տեքստը, որը ես գրել էի որպես նկարագրություն։ Մասնավորապես, արցախյան առաջին պատերազմի հետ կապված ավելացրել էին, որ Ադրբեջանը 800 հազար փախստական է ունեցել, իսկ Հայաստանի մասով ոչ մի խոսք, այդպես էլ տեղադրել էին սոցիալական հարթակներում, և մերոնց կողմից դժգոհություն էր առաջացել։ Երկու ամիս բանակցել եմ, և տեքստը փոխվել է, հանվել են այդ տվյալները»,-ասում է լուսանկարիչը։

44-օրյա պատերազմի այս մի դրվագը դարձավ Միջազգային World Press PhotoՄրցույթի հաղթող անվանակարգերից մեկն ու զբաղեցրեց 3-րդ հորիզոնականը։ Վաղինակն առաջին լուսանկարիչն է, որ 67-ամյա այս միջազգային ֆոտոմրցույթում  «Ժամանակակից խնդիրներ՝ մեկ լուսանկարով» անվանակարգում դարձել է 3-րդ մրցանակակիր․ իսկ ներկայացված լուսանկարները շատ էին, շուրջ՝ 5 հազար:

Տարբեր տարիների մրցանակակիր աշխարհահռչակ լուսանկարիչների գործերը Հայաստանում են՝ Ճարտարապետության ազգային թանգարան-ինստիտուտում։ Ցուցահանդեսը շրջիկ է, և պարբերաբար հայտնվում է աշխարհի ցուցասրահներում։ Հայաստան է բերվել Նիդերլանդների Թագավորություն- Հայաստան դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 30-ամյակի միջոցառումների շրջանակում՝ մեր երկրում Նիդերլանդների դեսպանատան աջակցությամբ։ Ճարտարապետության ազգային թանգարան-ինստիտուտի տնօրեն Մարկ Գրիգորյանը բարձր է գնահատում Վաղինակի հաղթանակը և կարևորում է ցուցահանդեսը Հայաստան բերելը․

«Շատ կարևորում եմ, որ այս ցուցահանդեսը հենց դիվանագիտական պոստով հասավ Հայաստան, որովհետև նման մասշտաբի ցուցահանդես Հայաստան բերելը ենթադրում է մեծ ծախսեր, միջոցներ և կապեր։ Այս ցուցահանդեսը աշխարհի լավագույն ցուցասրահներում է ցուցադրվել։ Թե հաջորդ երկիրը որը կլինի, հայտնի չէ։ Մրցույթը Նիդերլանդներում է անցկացվում, և համաշխարհային համբավ ունեցող լուսանկարիչներ նկատել և գնահատել են հենց Վաղինակի լուսանկարը, թեպետ ես վստահ եմ, որ Հայաստանից այլ դիմողներ էլ ենք ունեցել։ Այս մրցույթին մասնակցում են ոչ թե երկրները, այլ անհատ լուսանկարիչները»,-ասում է թանգարան-ինստիտուտի տնօրենը։

1955-ից անցկացվող ֆոտոմրցույթում հաղթել է 576 լուսանկարիչ՝ 45 երկրներից։ Դրանցից մեկն էլ Վաղինակ Ղազարյանն է՝ Հայաստանից․ նրան հաջողվել է հեռախոսով արված լուսանկարով պատմել պատերազմի մասին ու  գրավել աշխարհի ուշադրությունը։ Ճարտարապետության ազգային թանգարան-ինստիտուտում ցուցահանդեսը կգործի մինչև մարտի 7-ը։

Աղբյուր՝ armradio.am